Leiderschap in leren: Inzichten vanuit leervoorkeuren geven leiders handvatten voor effectiever lerende organisaties.

Abstract

Waarom zouden we een artikel willen schrijven over leiderschap en leren, wetende dat juist het gesprek over leren bij veel leiders aversie oproept. Maar… als je constateert dat 80 procent van al het leren in de praktijk plaatsvindt (infor-meel), en slechts 20 procent in trainingen en opleidingen (formeel) (Doornbos, 2006; Cross, 2006), is dat dan niet reden genoeg om deze handschoen op te pakken? Wij dachten van wel! Het uitgangspunt van dit hoofdstuk is dat leiding-geven aan leren en ontwikkelen een centrale taak van de leider is. Leiderschap in leren heeft een belangrijke en onderschatte rol. Onbewuste opvattingen en beperkt inzicht in het eigen leren, maar ook in het leren en ont-wikkelen van medewerkers, team en organisatie staan het effectief vormgeven hieraan in de weg. 'Ze snappen het gewoon niet', 'Ze zijn te bang', 'Ze blijven hangen', 'Ze zoeken onnodig naar zekerheid', 'Ze blijven maar vragen om stu-ring' zijn opmerkingen die lucht geven aan de irritatie die vaak veroorzaakt wordt door verschillen met de eigen manier van leren en ontwikkelen. In dit hoofdstuk leggen we verbindingen tussen leren en leiderschap en onderzoeken we implicaties voor het leidinggeven aan organisaties. We verken-nen de breedte van het leren en bespreken vijf toepassingsniveaus van sturing geven aan leren, om vervolgens per niveau voorstellen te doen voor leiders om met leren en diversiteit in leren om te gaan. 8.1 Wat is leiderschap en wat heeft dat met leren te maken? Lerende organisaties vragen om een nieuwe visie op leiderschap. De traditionele opvatting waarin 'bijzondere mensen de richting bepalen, de belangrijke beslis-singen nemen en de troepen inspireren', werkt niet meer, aldus Senge (1990). Ongeacht of je de lerende organisatie blijft zien als wenkend perspectief of als tijdelijke hype, het leren in en van organisaties blijft onverminderd een vraag-stuk in het centrum van organisatieontwikkeling, en wint daar zelfs exponen-tieel aan belang! Dat traditionele vormen van opleiden en formeel leren ontoereikend zijn om hieraan ten volle vorm te geven, is duidelijk (Schön, 1987; Cross, 2006). De aandacht is inmiddels gevestigd op het informele en collectieve leren. De nood-125