Planlama Kapsamında Kentsel Risklerin Tespiti ve Derecelendirilmesine Yönelik İki Çalışma: Kocaeli Örneği

Abstract

Literatürde ekosistemlerin sürdürülebilirliğinin sağlanması hedefiyle ortaya çıkan dirençlilik kavramı, özellikle son 10 yılda geliştirilerek, pek çok farklı konu ve perspektifte ele alınmaya başlamıştır. Günümüz planlama yaklaşımları çoğunlukla sosyo-ekonomik odaklı olup, kentsel dirençlilik alanında afet risklerinin tanımlanmasından öteye geçememektedir. Oysaki kavram doğal kaynakların sürdürülebilirliğinin sağlanması, afet ve benzeri riskler ile ekonomik, sosyal ve fiziksel bağlamda kentlerde yaşanan veya öngörülen sorunların çözülmesine, hafifletilmesine olanak tanıyabilmesi sebebiyle her ölçekteki planda değinilmesi gereken önemli bir konudur. Bu çalışmada üretilecek planlarda kentsel dirençliliği sağlamak ve artırmak adına risklerin tespiti ve seviyelerinin derecelendirilmesine yönelik uygulanabilir bir yöntem geliştirmek, geliştirilen yöntemin mekânsal planları yönlendirmekteki katkısını sunmak çalışmanın amacını oluşturmuştur. Geliştirilen yöntem farklı ölçek ve sınıra sahip iki plan olarak Kocaeli ili İzmit İlçesi Afet Müdahale Planı ve Kocaeli ili İzmit Körfezi Bütünleşik Kıyı Alanları Planı yapım aşamalarına entegre edilerek uygulanmıştır. Çalışma kapsamında geliştirilen yöntemin diğer planlara uygulanabilirliğinin ve mevcuttaki sorunlara yönelik çözüm önerilerinin gerçekleşebilirliği ile sürdürülebilirliğinin sağlanıp sağlanamayacağının tartışılması hedeflenmiştir.The concept of resilience, which emerged with the literature in the aim of ensuring the sustainability of ecosystems, especially in the last 10 years has been developed and has begun to be addressed many different topics and perspectives. Today's planning approaches are focused on socio-economic development and do not define the risks that may be required in the urban area beyond disasters. However, the concept is an important issue that should be considered in all scale plans. The aim of the study was to develop a viable method for identifying and evaluating risks in order to ensure urban resilience and increase their levels of plans to be produced, and developed the present method of directing spatial contribution plans. The developed method was implemented by integrating Izmit District Disaster Response Plan and Izmit Bay Integrated Coastal Areas Plan on the basis of Kocaeli Province into the construction stages as two plans with different scales and limits. It is aimed to discuss the applicability of the method developed within the scope of the study to other plans and, as a result, whether the realization and sustainability of the solution proposals for existing problems can be achieved.