İŞYERİNDE PSİKOLOJİK TACİZ (MOBBING) VE İŞ DOYUMU: CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİNDEKİ ARAŞTIRMA GÖREVLİLERİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Abstract

İşyerinde psikolojik taciz (mobbing), modern iş örgütlenmesinin doğasından kaynaklanan nedenlerle yaygınlaşmıştır. Psikolojik taciz, mağdurun işten ayrılmasını sağlamak amacıyla sistemli ve düzenli uygulanan saldırgan davranışları kapsayan bir anlam içermektedir. Günümüzde çalışanların sıklıkla yaşadığı psikolojik taciz hem özel hem de kamu kurumlarında karşılaşılan sorunların başında gelmektedir. İşyerinde psikolojik tacizin en yaygın görüldüğü kurumlardan birisi de üniversitelerdir. Üniversitelerde çalışan bazı akademisyenler özellikle araştırma görevlileri çeşitli nedenlerle işyerinde psikolojik tacize maruz kalabilmektedir. Psikolojik tacizin ortaya çıkmasında bireysel ve örgütsel pek çok faktör etkilidir. Üniversitelerde yaşanan psikolojik taciz, kurban ve ailesinin fizyolojik, psikolojik ve sosyal sorunlar yaşamasına neden olmaktadır. Buna ek olarak psikolojik taciz hem toplum hem de kurum olarak üniversiteyi olumsuz yönde etkilemektedir. Yukarıdaki açıklamalar ışığında bu çalışma araştırma görevlilerinin psikolojik taciz düzeyi ile iş doyumları arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada işyerinde psikolojik taciz düzeyini ölçmek üzere Tınaz, Gök ve Karatuna (2010) tarafından geliştirilen "İşyerinde Psikolojik Taciz Ölçeği", iş doyumunu ölçmek üzere Kelecioğlu, Bilge ve Akman (2006) tarafından geliştirilen "Öğretim Elemanları İş Doyumu Ölçeği" kullanılmıştır. Araştırma, Cumhuriyet Üniversitesinde görev yapan 147 araştırma görevlisi ile yürütülmüştür. İşyerinde psikolojik taciz düzeyi ile iş doyum düzeylerini ortaya koymak üzere ölçeklerden elde edilen ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmış, iki değişken arasındaki ilişkiyi analiz etmek için ile Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon analizinden yararlanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre araştırma görevlilerinin psikolojik taciz düzeyi ortalama düzeyde iken iş doyum düzeyleri ortalamanın altındadır. İşyerinde psikolojik taciz ve iş doyumu arasında negatif yönde ve orta düzeyde anlamlı bir ilişki vardır