Dengeleme mi Peşine Takılmak mı?: Dış Politika Stratejilerini Yeniden Düşünmek

Abstract

Devletlerin dış politika amaçlarını nasıl gerçekleştirecekleri konusu Uluslararası İlişkiler’de oldukça köklü bir tartışmadır. Devletler, bazı durumlarda, temel amaçları arasında bir öncelik sıralaması yap­mak zorunda kalarak bazen gücü, bazen güvenliği bazen de refahı tercih ederler. Bu çalışma devletlerin bu tercihler arasında nasıl bir öncelik sıralaması yaptıklarını ve birini elde etmek için hangisinden vazgeçmeyi göze aldıklarını sorgulamaktadır. Çünkü devletlerin amaçlarına ulaşmak için kullandıkları stratejiler birbirinden farklılaşabilir. Bununla birlikte Realist dış politika analizi çalışmalarında devletin temel arayışı kapasitesini maksimize etmek; bu amaca ulaşmak için kullanılan temel strateji ise “denge­leme” olarak kabul edilmiştir. Ancak son çeyrek asırda pratikte yaşanan değişimlerle birlikte dengeleme dışındaki yeni stratejilere duyulan ihtiyaç artmıştır. Bu çalışma dengeleme stratejisinin dışında da alternatif stratejilerin olduğu ve bunların devletlerin davranışlarını analiz etmek açısından bir değer taşıdığını ileri sürmektedir. Bu nedenle çalışma, “dengeleme” stratejisi dışında en çok referans verilen­lerden biri olan “peşine takılmak” stratejisini de ele almaktadır. Bu iki stratejinin nasıl tanımlandığı, kendi içinde hangi türlere ayrıldığı ve stratejilerin devlet davranışları açısından doğurduğu etkilerin neler olduğu tartışılmıştır. Devletlerin bu iki stratejiden hangisini daha sık kullandıkları, bir seçim durumunda hangi gerekçelere bağlı olarak tercihlerini yaptıklarını anlamaya yönelik sorulara da yanıt aranmıştır.