1923-1950 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’DE KENT VE KENTLEŞME OLGUSU

Abstract

Bu makalede 1923 yılından itibaren Türkiye'de kent, kentleşme ve imar yasaları ile bu alandaki uygulamalar ele alınmaktadır. Türkiye'de 1950'li yıllara kadar Ankara haricinde yoğun bir kentleşme hareketine rastlanmamaktadır. Türkiye Cumhuriyetinin başkenti olarak ilan edilen Ankara bu tarihten itibaren hızla büyümeye ve göç almaya başlamıştır. Bu bakımdan şehre ilişkin kanunlar ve planlamalar, imar faaliyetleri ile bu alanlardaki diğer uygulamalar ilkin Ankara çerçevesinde hayata geçirilmiş ve ülkenin diğer kentleri için de model teşkil etmiştir. İkinci Dünya Savaşı'nın ardından tarımda makineleşme, karayollarının yaygınlaşması, çok partili hayata geçiş ve diğer etkenlerin neticesinde ortaya çıkan kırlardan kentlere doğru göç hareketinin doğurduğu gecekondu olgusu bu tarihlerden daha önce Ankara'da gerçekleşmiştir. Ankara'ya çalışmak üzere gelenler öncelikle iş merkezi ve yerleşik bölgelere yakın yerlerde iskâna açılmamış mahallerde " baraka " adı verilen, 1924 tarihindeki bir yasada da adı geçen ve gecekonduların da öncüleri sayılabilecek olan derme çatma konutlar inşa etmişlerdir. Gecekondular 1950'li yıllardan önce de Ankara başta olmak üzere Türkiye'nin bir kaç büyük şehrinde yaygınlık kazanmıştır. Anahtar Sözcükler: Kent, kentleşme, İmar yasaları, baraka, gecekondu.