Gezondheidsbevordering bij mensen met een psychische aandoening en/of licht verstandelijke beperking vraagt visie, scholing en samenwerking van sociaal werkers en verpleegkundigen

Abstract

Het belang van gezondheidsbevordering bij mensen met een psychische aandoening en/of een licht verstandelijke beperking in de langdurige zorg is groot. De sociaal werker en verpleegkundige hebben beiden een rol in gezondheidsbevordering bij deze doelgroep. Uit praktijksignalen blijkt dat professionals hierin knelpunten ervaren. Literatuuronderzoek naar deze knelpunten leverde geen resultaten op. Om te onderzoeken welke knelpunten professionals tegenkomen in het werken aan gezondheidsbevordering in de ambulante setting, is aan de hand van zes interviews een verkennend kwalitatief onderzoek uitgevoerd. De resultaten geven inzicht in persoonlijke en omgevingsfactoren die een rol spelen, in het spanningsveld dat professionals ervaren tussen eigen regie en professionele verantwoordelijkheid, in de wisselende aandacht die gezondheidsbevordering krijgt vanuit de organisatie en in de begeleiding van de professionals. In het algemeen wordt gezondheidsbevordering gerelateerd aan fysieke gezondheid, wat vragen oproept over de kennis over gezondheidsbevordering en de (brede) visie op gezondheid. Ook geeft het onderzoek inzicht in de knelpunten die in de samenwerking worden ervaren, onder andere de uitdaging om als professional aan de juiste informatie te komen, het geringe contact met andere disciplines en het samenwerken binnen de versnipperde financieringsstructuren. Dit verkennende onderzoek geeft het signaal dat meer praktijkgericht onderzoek naar gezondheidsbevordering bij deze doelgroep nodig is.Health promotion in vulnerable populations is important. Health promotion should pay attention to health in general, to prevent physical, mental and social problems. Especially for people with a psychological frailty and/or mild intellectual disability, who live independently. Social workers and nurses are professionally involved in health promotion in this group. In practice, professionals experience difficulties when working on health promotion. A literature search into these difficulties yielded no results. An exploratory qualitative study was conducted through six interviews, in order to investigate which difficulties professionals encounter in working on health promotion in the outpatient setting. The interviews provide insight into influencing factors, such as personal and environmental factors, the perceived contradiction between the client’s own direction and professional responsibility and also the commitment to work on health promotion from the organization and the professionals (instead of only focussing on the urgent health problems). In general, health promotion is related to physical health by professionals, which leads to doubts about the knowledge of health promotion and their vision of health. Working together on health promotion is complicated, because necessary information is difficult to obtain, contact with other disciplines challenging and the financial structure complicates cooperation and health promotion both. People with a psychological frailty and/or mild intellectual disability who live independently, may have many different health problems and a diversity of influencing underlying factors. The results show that the problem is multiple. How can these different underlying factors be influenced to improve the health and well-being of this group? This exploratory study indicates that more practice-oriented research into health promotion is needed, such as further research into the identified influencing factors, health promotion from the perspective of clients and solutions that help professionals and clients to work on health promotion.