Murâbaha Akdi Bağlamında Fıkıh Mirası ile İlişki Biçimimiz

Abstract

Modern meselelere fıkhî çözüm arayışı sürecinde ne tür akıl yürütme ve hüküm üretme faaliyetlerinin yapıldığı ve fıkıh mirasının ve fıkhi-tarihi tecrübenin nasıl değerlendirilip işleme koyulduğu çok önemlidir. Zira bu husus modern dünyada yaşayan fakihlerin (ve Müslümanların) yeni meselelere ve fıkıh mirasına yaklaşım tarzlarını ve ictihad usullerini anlamak için önemli bir harita sunar. Bu çalışmanın hedefi günümüz fakihlerinin modern murâbaha akdi bağlamında klasik fıkıh mirası ile ilişki biçimini  ortaya koymak; başka bir deyişle murâbaha akdi üzerinden klasik fıkıh mirasımızla kurulan ilişki biçimini okumaktır. Çalışmanın ana sorusu; “murâbaha akdinin oluşum ve gelişiminde ortaya çıkan hükümlerin üretim sürecinde klasik fıkıh mirası ile sağlıklı ve tutarlı bir ilişki biçiminden söz edilebilir mi?” sorusudur. Murâbahayı ele alan ve ayrıca klasik fıkıhla ilişki şeklini irdeleyen önemli modern eserler bu çalışmanın temel hareket noktasını oluşturmaktadır. Bu bağlamda, günümüz fakihlerinin klasik fıkha dair değerlendirme tarzları incelenerek murâbaha akdi özelindeki yaklaşımları analiz edilmektedir. Giriş bölümünün akabinde murâbahanın süreç ve yapı bağlamında klasik fıkıhla ilişkisine değinilmekte, ardından murâbahanın modernize edilmesi sürecinde fakihlerin zihin dünyaları ve klasik fıkha yaklaşım tarzları üzerinde durularak mezhep algısının konuya etkisi incelenmekte ve çalışma murâbaha akdi bağlamında klasik fıkıh mirası ile ilgili çıkarım ve tekliflerle sona ermektedir.