Covid-19 Salgını Döneminde Yoksulların Geçinme Stratejileri: Hizmet Sektörü Çalışanları Üzerine Bir Araştırma

Abstract

Bu çalışma, Covid-19 salgını döneminde hizmet sektöründe çalışan ve bir şekilde işini kaybetmiş ya da salgın koşulları nedeniyle işine ara vermiş olan yoksulların salgınla başa çıkmak için ne tür stratejiler geliştirdiklerini anlama çabasındadır. Çalışma, yoksulların salgının olumsuz etkilerinden korunmak için başvurdukları çıkış yolları veya hangi stratejileri geliştirdiklerini açığa çıkarmayı amaçlamaktadır. Covid-19 ile ilgili yapılan araştırmalarda, yoksulların salgından daha olumsuz etkilendiği ortaya konmuş ve tartışılmıştır. Çalışmadaki yoksullardan kasıt göreli yoksulluk kapsamında bulunan gruplardır. Özellikle Covid-19 salgını sürecinde güvencesizliğe itilme riski daha fazla olan hizmet sektörü çalışanları gibi kırılgan kesimler bu kapsamda değerlendirilmiştir. Ayrı ayrı betimlemelerden kaçınmak için bunların hepsi “göreli yoksul” olarak ele alınmaktadır. Nitel olarak tasarlanan derinlemesine mülakat tekniğiyle verinin elde edildiği bu araştırmaya Elazığ’da yaşayan ve hizmet sektöründe çalışan, salgın döneminde işini kaybeden ya da işine ara veren 15 (on beş) katılımcı dâhil edilmiştir. Sonuçta dezavantajlı grupların en kalabalık kesimini oluşturan yoksulların ya da yoksullaşma riski taşıyan hizmet sektörü çalışanlarının Covid-19 salgını karşısındaki en kırılgan ve korunaksız kesimler olduğu görülmüştür. Salgın kapanmaları ve kısıtlamalar nedeniyle hizmet sektörü çalışanları yeni geçinme stratejileri geliştirmişlerdir. Bu geçinme stratejileri; geçmişe nazaran kırsalla ilişkilerin daha sık hale gelmesi, hanede kadının geçinmedeki rolünün artması, sosyal yardımların artması, tüketimden kısma ve borçlanma şeklinde sıralanabilir. Ayrıca araştırmada, hane halkı büyüklüğü salgından önce önemli bir geçinme stratejisi iken salgınla birlikte önemini kaybetmiştir.