Aile Planlaması Danışmanlık Hizmetinin Kadınların Kontraseptif Yöntem Tercihine Etkisi: Bir Tersiyer Merkez Deneyimi

Abstract

Amaç: Herkes, çocuk sahibi olup olmamaya veya ne zaman çocuk sahibi olacağına karar verme, etkin ve güvenilir aile planlaması (AP) yöntemlerine eşit olarak ulaşabilme ve AP hizmetleri açısından danışmanlık ve bilgilendirilme hakkına sahiptir. Bu çalışmanın amacı, kadınlara ait bazı özelliklerinin ve AP danışmanlık hizmetinin kadınların kontraseptif yöntem tercihine etkisini araştırmaktır. Gereç ve Yöntemler: Kesitsel tipte gözlemsel araştırma tasarımına sahip bu çalışma, tersiyer bir merkezin Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği Aile Planlaması Birimine başvuran 18-45 yaş arası sağlıklı gönüllü kadınlar ile yürütülmüştür. Kadınlara AP danışmanlık hizmetleri ve yöntem tercihlerine yönelik sorular içeren bir anket uygulanmıştır. Danışmanlık öncesi ve sonrası tercihleri karşılaştırılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan 334 kadının ortanca gebelik sayısı ve ortanca yaşayan çocuk sayısı 3 olarak bulunmuşken, son doğumlarından bu yana ortanca 12 ay süre geçmiştir. Kadınların danışmanlık öncesi tercih etmeyi düşündükleri yöntemler arasında en sık bakırlı rahim içi araç (Cu- RİA), ikinci sırada kondom, üçüncü sırada kombine oral kontraseptif (KOK) yer alırken, danışmanlık sonrası kadınlar arasında Cu-RİA tercih sıklığında artış, diğer yöntemlerin tercih sıklığında ise azalış olmuştur. Kadınlar, AP danışmanlık hizmeti sonrası yöntem tercihini etkileyen en önemli faktör olarak yöntemin daha güvenli olduğunu düşünmeleri olduğunu bildirmiştir. Çalışmanın bir diğer önemli bulgusu, kadınların yaşayan çocuk sayısı arttıkça uzun süreli koruyuculuk sağlayan yöntemleri daha fazla sıklıkla tercih etmeleridir. Bununla birlikte, kadınların %95,2’si AP danışmanlık hizmeti sunan personelin ilk önerdiği yöntemi tercih etmiştir. Sonuç: AP danışmanlık hizmeti kadınların tercihlerine önemli düzeyde etki etmektedir. Bu hizmetlerin erişilebilir ve ulaşılabilir olması, kadınların kendi kişisel özellik ve sağlık durumlarına uygun kontraseptif yöntem tercihini kolaylaştırabilecektir.