BAĞLAMA İCRASINDA GELENEKSELLİK VE ‘YENİLİKÇİLİK’ KONULARI ÜZERİNE GENEL BİR DEĞERLENDİRME

Abstract

Türk halk müziğinde (THM) yöresellik, geleneksellik, aslına uygunluk, ‘yeni/yenilikçilik’ vb. şekillerde adlandırılan konular; icracılar, kuramsalcılar hatta dinleyiciler arasında tartışmalı olarak süregelmektedir. Dolayısıyla çeşitli platformlarda -kişisel duygulanımlarla farklı şekillerde- seslendirilen sözlü/sözsüz eserlerin müzikal açıdan adlandırılmasına yönelik çeşitli fikir ayrılıkları yaşanmakta ve bu durum özellikle performansçıların sanatlarını -kuramsal açıdan- ifade edebilmeleri açısından ciddi bir problem olarak ortaya çıkmaktadır. Adı geçen problemin, THM’nin en yaygın çalgılarından biri olan bağlama ve türevlerinin icralarında yoğun bir şekilde yaşandığını söylemek mümkündür. Araştırmada, bağlamada geleneksel icra ve geleneksel icra dışında kalan unsurların tespitine yönelik çalışmalar yapılmıştır. Bu doğrultuda, THM için önem arz eden usta icracıların bağlamayla gerçekleştirdikleri ulaşılabilen ses/görüntü kayıtları ayrıca bağlamaya yönelik yapılan ‘yeni/yenilikçi’ besteler/uyarlamalar/yorumlar genel bir bakış açısıyla değerlendirilmiştir. Sonuç olarak bağlama icrasında birçok kişisel icra farklılıkları tespit edilmiş ve bu tespitlerden hareketle bağlamada geleneksellik ve ‘yeni/yenilikçilik’ konularının belirli başlıklar altında tasnif edilmesinin gerekliliğine yönelik öneriler sunulmuştur.