Problemli Medya Kullanım Ölçeği Türkçe formunun geçerlik güvenirlik çalışması: Çocuklarda ekran bağımlılığı ölçeği ebeveyn formu

Abstract

Dijital oyun, internet, cep telefonu gibi çeşitliliği artan teknolojik bağımlılıkların yarattığı psikolojik, davranışsal ve duygusal sorunlar birçok disiplinin araştırma konusu olmuştur. Bağımlılığı saptamada geliştirilen ölçekler ergenlere veya yetişkinliklere yönelik olmakla birlikte Problemli Medya Kullanım Ölçeği (PMKÖ) çocuklarda ekran bağımlılığını saptaması bakımından ilki teşkil etmektedir. Bu araştırmada 2017’de Domoff ve arkadaşları tarafından geliştirilmiş PMKÖ’nün Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır. Çalışmanın ilk aşamasında demografik bilgi formu, medya kullanım alışkanlıkları anketi, Güçler ve Güçlükler Anketi ve PMKÖ 324 ebeveyne uygulanmıştır. İlk örneklemden elde edilen verilerle PMKÖ uzun ve kısa formunun faktör yapısının belirlenmesi amacıyla açımlayıcı faktör analizi yapılmış, ölçeklerin iç tutarlılığı hesaplanmış, uyuşum geçerliği ve artımsal geçerliği değerlendirilmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında 213 ebeveynden oluşan yeni bir örneklemden tekrar veri toplanmıştır. PMKÖ-KF’nin faktör yapısını test etmek amacıyla doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiş, iç tutarlılığı tekrar hesaplanmıştır. Araştırma sonuçları PMKÖ-KF’nin 4-11 yaş grubunda ekran bağımlılığını saptamada geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu göstermiştir.