İSO 500 Şirketlerinin Etkinliklerinin Ölçülmesinde Veri Zarflama Analizi: Farklı Girdi Çıktı Bileşenleri ve Ölçeğe Göre Getiri Yaklaşımları ile Değerlendirmeler

Abstract

Hacettepe üniversitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakültesi • • • Özet Bu çalışmada Veri Zarflama Analizi (VZA) kullanılarak 150500 şirketlerinin göreli etkinlikleri belirlenmiştir. Veri Zarflama Analizi, çok sayıda girdi ve çıktı olmasından dolayı organizasyonel karar birimlerinin göreli etkinliklerinin ölçülmesinin güç olduğu durumlarda kullanılan doğrusal programlama tabanlı bir tekniktir. Çalışmada öncelikle, yeterli verisi olan 150500 şirketlerinin göreli etkinliği finansal karlılık çıktılan kuııanılarak ölçülmüştür. Daha sonra çıktı olarak piyasa göstergeleri alınarak aynı işlem tekrarlannuştır. Bir sonraki aşamada, !SOSQO şirketlerinin hem piyasa hem de karlılık çıktıları birarada incelenerek göreli etkinlik skorları elde edilmiştir. Çalışmanın ikind kısmında, teknik etkinliği ve ölçekten kaynaklanan etkinsizlikleri ortaya çıkarmak amaayla Ölçeğe Göre Değişen Getiri yaklaşnunı içeren VZA modelleri oluşturulmuş ve yukardaki işlemler tekrarlanmıştır. Son olarak VZA temelli bir yatırım sisteminin kurulup kurulamayacağı araştınlnuştır. Abstract in this study relative effidendes of !SOsOOcompanies were determined using Data Envelopment Analysis(DEA). DEA is a linear programıning based technique for measuring the relative effideney of organizational dccision units where the presence of multiple input and outputs makes comparisions difficult. As the first step of the study, aıı of the ISO 500 companies which have available data were evaluatcd using finandal profitability outputs and relative effidendes were obtained. After that the same study was repcated using marketability outputs. In the subsequent step both finandal profitabilitiy outputs and marketabiliıy outputs were uscd together as an output set and relative effidendes were obtained. In the second part of the study, DEA modeJs including Variable Return to Scale approach were built to show scale rclatcd indfidendes and the same steps were repeated for relative effidendes. Finally the possibiliıy of DEA based investment strategy developments were evaluated.