Le rôle de l’usage temporaire dans le (re)développement urbain : exemples bruxellois

Abstract

Comme la réalisation de projets d’aménagement est généralement précédée d’une longue phase de planification, certains sites de (re)développement urbain apparaissent souvent comme inutiles pendant une certaine période. Ceci peut exercer une influence négative sur les environs. De plus, la présence d’« espaces inutiles » est difficilement acceptable étant donnée la forte demande de lieux ouverts et publics. L’article est issu la recherche en cours « The role of temporary use of waiting spaces in urban (re)development » qui cherche à établir si l’usage temporaire de ces endroits peut contribuer à l’élaboration d’un mode de développement de l’espace plus actuel, plus flexible et plus spontané. Plus spécifiquement, l’auteur de la recherche décrit 10 études de cas, grâce auxquels la situation actuelle et les possibilités existantes en matière d’usage temporaire ont été examinées dans le contexte concret de la Région de Bruxelles-Capitale. L’intention est de mettre à l’agenda le rôle possible de l’usage temporaire dans la planification de l’espace de la Région. Cette contribution se rattache ainsi à d’autres initiatives actuelles relatives à ce sujet, comme le récent colloque « Espace Public Temporaire » et la masterclass « Espaces publics en action » organisés avec le soutien de ]pyblik[.Doordat de realisatie van ruimtelijke projecten meestal wordt voorafgegaan door een langdurige planningsfase, liggen stedelijke (her)ontwikkelingsgebieden er vaak gedurende een bepaalde periode schijnbaar nutteloos bij. Dit kan echter een negatieve invloed hebben op de omgeving. Bovendien is de aanwezigheid van “nutteloze ruimte” haast onaanvaardbaar gezien de grote vraag naar open en publieke ruimte. Dit artikel beschrijft hoe in het lopende onderzoek “The role of temporary use of waiting spaces in urban (re)development” wordt onderzocht of tijdelijk gebruik van deze plekken kan bijdragen tot de ontwikkeling van meer hedendaagse, flexibele en spontane manier van ruimtelijke ontwikkeling. Meer specifiek worden de 10 case studies beschreven aan de hand waarvan de huidige situatie en de bestaande mogelijkheden met betrekking tot tijdelijk gebruik in de concrete context van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werden onderzocht. Doelstelling is de mogelijke rol van tijdelijk gebruik in de ruimtelijke planning van het Gewest op de agenda te zetten. Hiermee sluit deze bijdrage bij andere initiatieven die momenteel hierrond worden genomen zoals de organisatie van het colloquium “Tijdelijke Publieke Ruimte Tussen Flexibiliteit en Planning” en de masterclass rond “De Uitdaging van Tijdelijke Publieke Ruimtes” door het steunpunt ]pyblik[ in september 2013.As the realisation of urban projects is most often preceded by a long planning stage, urban (re)development areas frequently appear to uselessly lie in wait during certain periods of time. This can however have a negative impact on their environment. Moreover the presence of “useless space” is almost unacceptable, taking into account the strong demand for open and public spaces. This article describes how the current study “The role of temporary use of waiting spaces in urban (re)development” examines if temporary use of these areas could contribute to a more contemporary, flexible and spontaneous approach to urban development. More specifically 10 case studies are described in which the present situation and the existing opportunities for temporary use in the concrete context of the Brussels Capital Region have been explored. The objective is to put the possible role of temporary use in the urban planning of the Region on the agenda. In this way, the present contribution joins other current initiatives, such as the organisation of the symposium “Tijdelijke Publieke Ruimte Tussen Flexibiliteit en Planning” and the master class on “De Uitdaging van Tijdelijke Publieke Ruimtes” of the ]pyblik[ platform in September 2013.