Sağlık Profesyonellerinin Afet Triajında Etik Karar Verebilme Durumları: İzmir İli Örneği

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı İzmir’deki sağlık profesyonellerinin afet triajına ilişkin etik bilgi düzeylerinin yeterli olup olmadığı ve bunun etik karar verme eğilimlerine etkisini belirlemektir. Materyal-Metod: Veri toplama aracı olarak bağlayıcı vignette yöntemi ile hazırlanmış olan anket formu kullanılmıştır. Hazırlanan anket formları çalışmanın yapıldığı ildeki 112 Acil Sağlık İstasyonları çalışanları, UMKE ekibi ve AKS-110 ekibinden toplam 215 sağlık profesyoneline uygulanmıştır. Böylelikle sağlık profesyonellerinin afet triajı yapabilme yeterlilikleri ve ikilem halinde etik karar verebilme düzeylerini değerlendirilmiş ve değişkenler ile arasındaki ilişkiler belirlenmiştir. Bulgular: Araştırma sonucunda katılımcıların %51,2’sinin afet triajı etik bilgi düzeylerinin yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların afet triajı etik bilgi düzeyi arttıkça etik karar verme eğilimlerinin de arttığı gözlemlenmiştir (p=0,00). Katılımcılar, afet triajında ölüm kararı verme, CPR uygulama ve kıt kaynakların paylaştırılması konusunda etik ikilemde kalmışlardır. Sonuç: Öncelikli olarak afet öncesi hazırlık döneminde afet triajına yönelik eğitimlerin arttırılması ve sağlık profesyonellerinin mesleki eğitimlerinde almış oldukları etik derslerine afet triajının etik boyutunun da dahil edilmesi önerilmektedir. Sağlık profesyonellerinin etik düşünebilme ve etik karar verebilme yetenekleri yapılan tatbikatlar, simülasyonlar ve masa üstü egzersizlerle geliştirilmelidir. Hazırlanacak bu uygulamalı eğitimlerde etik ikilemin yaşanabileceği afet senaryoları yer almalıdır.