Onderdiagnostiek bij kanker door de COVID-19-crisis naar diagnose, leeftijd en provincie

Abstract

De COVID-19-crisis en de intelligente lockdown hebben ertoe geleid dat het Nederlandse zorgsysteem maandenlang voor niet-COVID-patiënten op slot kwam te zitten. Patiënten durfden of konden niet naar hun huisarts, huisartsen waren terughoudend met doorverwijzingen naar het ziekenhuis en de zorg- en diagnostische processen werden vertraagd of aangepast. Dit gold ook voor kankerpatiënten. Hoe ernstig deze onderdiagnostiek is voor de prognose van de kankerpatiënt, hangt vooral af van kenmerken van de betreffende soorten kanker. In dit onderzoek hebben we de onderdiagnostiek in kaart gebracht met behulp van gegevens uit de Nederlandse Kankerregistratie en het Pathologisch-Anatomisch Landelijk Geautomatiseerd Archief. Vanaf de week waarin de eerste COVID-19-patiënt in Nederland werd gediagnosticeerd, is een daling van 20–40% in het aantal kankerdiagnoses te zien. De daling geldt voor vrijwel alle tumorsoorten, ook voor kankers waarbij het niet tijdig stellen van de diagnose levensbedreigend is, zoals bij patiënten met kanker in de luchtwegen (gemiddeld 23%) en het hoofd-halsgebied (gemiddeld 36%), en bij hematologie (gemiddeld 26%). Er moet meer aandacht komen voor de gesignaleerde onderdiagnostiek en de rol van de eerstelijnszorgverleners, zoals huisartsen en tandartsen. Daarbij is het zeer belangrijk dat patiënten altijd het vertrouwen houden dat ze bij klachten hun zorgverlener kunnen raadplegen.The COVID-19 crisis and the intelligent lockdown have led to a situation in which the Dutch health care system was locked for months for non-COVID-19 patients. Patients did not dare to go to their general practitioner, general practitioners were reticent about hospital referrals, and diagnostic and treatment trajectories were delayed or adapted. This also concerned cancer patients. The severity of the underdiagnosis for these patients mainly depends on their prognosis. In this study, we evaluated the magnitude of underdiagnosis using data from the Netherlands Cancer Registry and the Dutch registry of histo- and cytopathology (PALGA). From the week of the first COVID-19 diagnosis in the Netherlands, a decrease of 20–40% in the number of cancer diagnosis was noticed. This decrease was observed in nearly all cancer types, including cancers such as lung cancer (average 23%), head-neck cancer (average 36%) and hematology (average 26%), for which a missed or delayed diagnosis can be life threatening. Therefore, we want more attention for the observed underdiagnosis and the role of the primary care givers, including the general practitioner and dentist. Furthermore, it is of crucial importance that patients with symptoms or complaints feel no hesitation to visit their caregivers.