ESKİ TÜRKLERİN DİNİ

Abstract

Doğa, Türk dünya görüşünün kaynağı ve kökenidir. Doğal olaylar ve onların ahenkleri, herhangi bir bozulmaya uğratılmadan, Türklerin felsefî düşünce ve dünya görüşlerinin yapı taşı haline gelmiştir.  Doğayı yaratanın Tengri olduğuna inanılmış ve doğaya özen gösterilerek saygı duyulmuştur. Bu süreç birçok milletin geleneklerinde hâlâ yaşamaktadır.  Türkler Tengri’nin “tek” olduğuna inanmaktadır.  Diğer varlıkların ise çift olarak yaratıldığı inanışı hâkimdir. Yani Türkler ikili (düalist) bir dünya görüşüne sahiptir. Günümüz Türkleri bu ikili dünya görüşüne “iki yıldız”, Moğollar “arga bilig”, Kazak Türkleri ise “amal bilig” demektedirler. Göçebe kabileler yaklaşımlara ve yetenek sistemine dayalı ikili bir dünya görüşünü esas alır.  Göçerlerin ikili dünya görüşü nitelik bakımından Avrupa’nın ikili dünya görüşünden farklıdır. Avrupa anlayışında, var olmak bir diğeriyle mücadele etmek demekken Türkler için varlığın gelişimi ancak, yaklaşım ve yeteneklerin kendi aralarında yoğun bir şekilde desteklenmesi ve bağlanması yoluyla mümkündü.