Avrupa Birliği’nin Değerleri Çerçevesinde Ortadoğu Politikasını Anlamlandırmak: Mısır, Suriye ve Irak Örneği

Abstract

Uluslararası sistemin önemli aktörlerinden biri olan Avrupa Birliği’nin dış politikası; Birliğinbenimsediği insan hakları, hukukun üstünlüğü, sivil toplum ve demokrasinin geliştirilmesi gibi temelilkeler üzerine inşa edilmiştir. Çalışmanın amacı, Avrupa Birliği’nin normatif temelleri kapsamındaOrtadoğu bölgesine yönelik dış politika uygulamalarını Mısır, Suriye ve Irak örnek olayları üzerindenanaliz etmektir. Çalışmanın kavramsal çerçevesini “Normatif Güç” kuramı oluşturmaktadır. “Normatifgüç” kuramı bağlamında Birliğin norma dayalı dış politika uygulamaları ile bunların süreklilik arz edipetmediği incelenmektedir. Normatif dış politika uygulamalarının sürekliliği bölgede ve her bir vakaülkenin kendi içinde gerçekleşen krizler baz alınarak test edilmiştir. Bu bağlamda söz konusu ülkelerlekurulan ikili ilişkiler tarihsel süreçleri ile birlikte değerlendirilirken, Birliğin politikalarını etkileyenABD’nin Irak’ı işgali, Arap Baharı, terörizm, mülteci sorunu gibi bölgesel ve uluslararası konjonktürdekikrizler analize dahil edilmiştir. Örnek olay olarak seçilen ülkelerin birbirinden farklılaşan kendineözgü koşulları, farklı bir normatif değerin test edilmesini ve karşılaştırılmasını sağlaması bakımından,çalışma literatürdeki boşluğu doldurma iddiasındadır.The foreign policy of the European Union, one of the important actors of the international system,has been based on basic principles of the Union, such as human rights, the rule of law, developmentof civil society and democracy. The aim of the study is to analyze the foreign policy practices of theEuropean Union towards the Middle East region on the basis of these basic principles. Given thatthe literature on the field is narrow, it is important to determine whether the normative values of theEuropean Union’s foreign policy towards the region are a determinative element or an instrumental/secondary element. In this context, the study is aimed to fill the gap in the literature by making acase study, limited to Egypt, Iraq and Syria. The bilateral relations with these countries, together withtheir historical processes, have been examined by examining the transformations in the internationalconjuncture affecting the policies of the Union, such as the Arab Spring, the globalization of terrorism.In this study, especially the decisions taken by European Union bodies, bilateral agreements withcountries, the primary sources and the relevant literature are used.