Building Resilience Against Drought and Floods: The Soil-Water Management Perspective

Abstract

-Many regions in the world are suffering from agricultural drought, i.e., shortage of available water for plant growth. Agricultural drought is not only caused by lack of rain, but is very often associated with an imbalanced partitioning of rainfall. In many drylands, great amounts of water are lost as deep drainage and runoff feeding the blue water resource, i.e., the water in dams, lakes, rivers and aquifers, at the expense of green water, i.e., the soil moisture generated from infiltrated rain that is available for root water uptake by plants. Moreover, a great part of the green water resource is lost as soil evaporation. This imbalanced rainfall partitioning can be improved by adopting a variety of soil-water management practices. This article illustrates how water can be harvested more effec-tively and crop productivity increased with some examples of recently finished and on-going studies in different overseas continents. However, as soil-water management will surely not solve all water scarcity –related problems, other suggestions for providing more food and fibre per drop hence build-ing resilience against drought will be given. Trefwoorden. – Bodemwaterbeheer; droogte; duurzaam landbeheer; kleinschalige landbouw; regenafhankelijke landbouw Samenvatting. -Droogtebestrijding vanuit het perspectief van bodemwaterbeheer. -Wereldwijd lijden verschillende regio's aan landbouwkundige droogte, i.e., een tekort aan water beschikbaar voor plantengroei. Landbouwkundige droogte wordt niet enkel veroorzaakt door een tekort aan regen, maar is veelal te wijten aan een onevenwichtige herverdeling van regenval aan het bodemoppervlak. In vele droge gebieden gaan grote hoeveelheden water verloren voor gewassen via diepe drainage en runoff, i.e., blauw water enkel bruikbaar voor landbouw via irrigatie, ten koste van groen water, i.e., het bodemvocht afkomstig van geïnfiltreerde regen dat rechtstreeks beschikbaar is voor wortelopname door planten. Bovendien gaat een groot deel van het groene water verloren onder de vorm van bodemverdamping. Deze onevenwichtige herverdeling van regenval is enerzijds te wijten aan een afnemende fysische bodemkwaliteit (lage infiltratie en waterophoudend vermogen van bodems), vaak t.g.v. bodemdegradatie. Anderzijds gaan aanzienlijke hoeveelheden water voor gewasproductie verloren wegens het ontbreken van gepaste brongerichte en structurele maatregelen. Het beter vastleggen van water in de bodem komt niet enkel landbouwproductie ten goede, maar draagt ook bij tot het leveren van ecosysteemdiensten. In deze publicatie wordt geïllustreerd hoe water effectiever in de bodem kan worden vastgehouden door gebruik te maken van verschillende waterconserveringstechnieken, en in welke mate dit gewasproductiviteit doet toenemen. Omdat bodemwaterbeheer uiteraard niet alle problemen rond watertekort kan oplossen, worden ook andere suggesties om per druppel regen meer voedsel en vezels te produceren en dus bij te dragen tot het opbouwen van meer veerkracht tegen droogte gegeven.