Türkiye’de Eğitim Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Doğrusal Olmayan Analizi

Abstract

Kamu harcamaları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiye yönelik literatür incelendiğinde, Wagner yasası ve Keynes hipotezi olmak üzere iki farklı görüş karşımıza çıkmaktadır. Literatürde kamu harcamaları ve ekonomik büyümeye ilişkin iki farklı tartışma olması nedeniyle, kamu harcamalarının ekonomik büyüme için politika aracı olarak kullanılıp kullanılmayacağına yönelik tartışmalar uzun yıllardır devam etmektedir. Bu çalışmada, Türkiye'de eğitim harcamaları ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki, 1980-2015 dönemi zaman serisi verileri kullanılarak Keynes hipotezi çerçevesinde analiz edilmektedir. Çalışma kapsamında, kamu harcamaları içerisinde önemli bir payı olan eğitim harcamalarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin belirlenmesinin politika yapıcılar için önemli olduğu düşünülmektedir. Çalışmanın ampirik kısmında, asimetrik etkilerin dikkate alındığı Nonlinear Autoregressive Distributed Lags (NARDL) modelinden yararlanılmaktadır. Bu çalışmada, asimetrik bir eş-bütünleşme yönteminin tercih edilmesi pozitif ve negatif şokların ayrıştırılarak gizli eş-bütünleşme sorunun ortaya çıkarılması açısından önem taşımaktadır. Analiz bulgularına göre; eğitim harcamalarındaki pozitif şokların hem kısa hem de uzun dönemde ekonomik büyüme lehine ve negatif şokların ise sadece kısa dönemde ekonomik büyüme aleyhine sonuçlar sergilediği görülmektedir. Elde edilen bulgular, eğitimin pozitif dışsallığını destekler niteliktedir.