İnternet ve Akıllı Telefon Bağımlılığından Sosyotelizme: Sosyal Hizmet Perspektifinden Derinlemesine Bir İnceleme

Abstract

Artan teknolojik imkânlarla birlikte dijital dünya ve getirileri insan benliğini ele geçirmiş ve hayatın olmazsa olmaz bir parçası haline gelmiş durumdadır. Sosyotelizm de bu kuşatmanın bir ürünü olarak metaforlaştırılan ve alanyazınına kazandırılan kavramlardan biri olmaktadır. Üstelik bu kuşatma içerisinde genç yetişkinler önemli bir paya sahip olmaktadır. Buradan hareketle araştırmada genç yetişkinlerin tüm hayatını birçok yönden etkileyen ve içinde yaşadığımız çağın yeni sosyal sorunu olarak değerlendirilen sosyotelizm kavramı, internet ve akıllı telefon bağımlılığı ekseninde geniş bir perspektiften ele alınmış, gerek bu kavramların kendi içindeki ilişkileri gerekse de gençlerin hayatındaki etkileri tüm yönleriyle (mikro-mezzo-makro boyutta) değerlendirmeye alınmıştır. Derinlemesine görüşmeler yapılarak nitel araştırma yöntemiyle kaleme alınan araştırmada; bağımlılık tanılama kriterlerine uyan, günlük ortalama sekiz saatten fazla akıllı telefon kullandığını ifade eden 5 kadın ve 5 erkek üniversite öğrencisi araştırma grubunu oluşturmaktadır. Buna göre, internetin akıllı telefon bağımlılığında, akıllı telefonun da sosyotelist olma sürecinde iç içe geçmiş bir doğası olduğu anlaşılmaktadır. Her birinin amacı dışında gereğinden fazla kullanımı bireyler üzerinde sınırlı olumlu etkiye sahip olurken (can sıkıntılarını giderme, uyumalarına yardımcı olma, mutlu olmalarını destekleme, hayatlarındaki boşluğu doldurma, sanal yollarla arkadaşlar edinerek sosyalleşmelerini ve yalnızlıktan kurtulmalarını sağlama, hızlı ve kolay yollarla alışveriş, bankacılık, fotoğraf ve video düzenleme, gündem, sosyal medya takibi vb. işlemleri yapma); aynı zamanda birçok olumsuz etkiyi de (aile üyeleriyle ve sosyal çevre ile olan ilişki, etkileşim ve iletişimi sınırlama, birlikte kaliteli-etkin zaman geçirmekten mahrum bırakma ve ilişkideki bağlanma unsurlarına zarar verme, görmezden gelme, yok sayılma, ihmal edilme ve önemsenmeme duygularını yaşama, gerçek dünyadan, kendinden, ilgi alanlarından uzaklaşarak sanal dünyayı fazlaca benimseme, akademik başarısızlık, dikkat dağınıklığı, fiziksel, ruhsal ve sağlık problemleri yaşama, vd.) bünyesinde barındırdığı anlaşılmaktadır.With the increasing technological possibilities, the digital world and its benefits have become an indispensable part of life. Phubbing is one of the concepts that is metaphorized as a product of this siege and brought to the literature. Moreover, young adults have an important share in this siege. From this point of view, the concept of Phubbing, which affects the whole life of young adults in many ways and is considered as the new social problem of the age we live in, is discussed from a broad perspective on the axis of internet and smartphone addiction, and it is aimed to reveal all aspects (in micro-mezzo-macro context) of these effects in the lives of young people. In the study which was conducted by using a qualitative research method based on in-depth interviews. The study group consists of 5 female and 5 male university students who meet the addiction diagnosis criteria and state that they use a smart phone more than eight hours a day on average. Accordingly, it is understood that the internet has some role to play in smartphone addiction and in the process of being a phubber. While excessive use has limited positive effects on individuals (eliminating their boredom, helping them sleep, supporting them to be happy, filling the gap in their lives, making friends through virtual ways, enabling them to socialize and get rid of loneliness, shopping, banking, photography in quick and easy ways and video editing, agenda, social media monitoring, etc.), its negative effects are more (limiting the relationship, interaction and communication with family members and social environment, depriving them of the opportunity of spending quality time and damaging or ignoring the attachment elements in the relationship, feelings of being ignored, neglected and not cared for, adopting the virtual world too much by getting away from the real world, academic failure, distraction, experiencing physical, mental and health problems, etc.).