Regionale verschillen in zorgkosten nader verklaard

Abstract

Zorgkosten nemen toe en variëren sterk tussen Nederlandse regio’s. Het verklaren van deze regionale verschillen kan beleidsmakers helpen om gericht te interveniëren en verdere stijgingen in zorgkosten te beperken. Bij het verklaren van regionale verschillen in zorgkosten wordt veelal gekeken naar regionale verschillen in demografische opbouw en sociaaleconomische status (SES). Gezondheid, leefstijl, eenzaamheid en zelfregie zouden echter ook met zorgkosten samenhangen. Daarom analyseert dit onderzoek, naast demografie en SES, wat gezondheid, leefstijl (BMI, alcoholconsumptie, roken en bewegen), eenzaamheid en zelfregie bijdragen aan de verklaring van regionale verschillen in zorgkosten. We analyseren gekoppelde data van de GGD, het CBS, het RIVM en Vektis ( n  = 334.721) met Poisson- en zero-inflated binomial regressies. Uit de resultaten blijkt dat gezondheid, leefstijl, eenzaamheid en zelfregie op verschillende wijzen bijdragen aan het verklaren van regionale verschillen in de diverse kostensoorten. Voor huisartsconsultkosten houden regionale verschillen na inclusie van alle verklarende factoren stand. De regionale verschillen wat betreft geestelijke gezondheidszorg-, farmacie- en medisch specialistische kosten komen minder vaak voor dan voor huisartsconsultkosten, en kunnen deels worden verklaard door leefstijl, eenzaamheid en zelfregie. Voor totale zorgkosten kunnen regionale verschillen grotendeels verklaard worden door gezondheid en leefstijl. Leefstijl, eenzaamheid en zelfregie kunnen beleidsmatige aanknopingspunten bieden om verdere stijgingen in zorgkosten tegen te gaan. In dit artikel is de regio Zuid-Limburg de referentieregio. Met de Regiovergelijker gezondheid en zorgkosten kunnen alle regio’s als referentieregio worden gekozen. Healthcare costs in the Netherlands are rising, and vary considerably among regions. Explaining regional differences in healthcare costs can help policymakers in targeting appropriate interventions in order to restrain costs. Factors usually taken into account when analyzing regional differences in healthcare costs are demographic structure and socioeconomic status (SES). However, health, lifestyle, loneliness and mastery have also been linked to healthcare costs. Therefore, this study analyzes the contribution of health, lifestyle factors (BMI, alcohol consumption, smoking and physical activity), loneliness, and mastery to regional differences in healthcare costs. Analyses are performed in a linked dataset ( n  = 334,721) from the Dutch Public Health Services, Statistics Netherlands, the National Institute for Public Health and the Environment (year 2016), and the healthcare claims database Vektis (year 2017) with Poisson and zero-inflated binomial regressions. Regional differences in general practitioner consult costs remain significant even after taking into account health, lifestyle, loneliness, and mastery. Regional differences in costs for mental, pharmaceutical, and specialized care are less pronounced and can be explained to a large extent. For total healthcare costs, regional differences are mostly explained through the factors included in this study. Hence, addressing lifestyle factors, loneliness and mastery can help policymakers in restraining healthcare costs. In this study, the region of Zuid-Limburg represents the reference region. Use compare regions for health and healthcare costs (Regiovergelijker gezondheid en zorgkosten) in order to select all other Dutch regions as reference region.