Kültürel Farklılıklar: Hofstede’nin Kültürel Boyutları Üzerine Trabzon ve Şanlıurfa İllerinde Bir Uygulama

Abstract

Her toplumda sahip olunan üst kültür yanı sıra etnik kökene, ait olunan dini gruplara (mezheplere), yaşanılan yöreye göre farklı alt kültürler de bulunmaktadır. Kültürdeki bu etnik ya da bölgesel farklılıklar işgörenlerin iş yapma biçimlerinde, müşteri ile ilişkilerinde, örgüt kültüründe ve örgütsel davranışta farklılıklara neden olabilmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, Hofstede’nin kültürel boyutlarının bölgesel olarak farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemektir. Bu amaçla Hofstede’nin değerler anketi kullanılarak (VSM 2013) farklı bölgesel kültürleri temsil eden Şanlıurfa ve Trabzon illerinde faaliyet gösteren turizm işletmelerinde çalışan 373 işgören üzerinde ampirik bir çalışma yapılmıştır. Elde edilen veriler Geert Hofstede tarafından geliştirilen formüller kullanılarak hesaplanmış ve iki ilden elde edilen değerler karşılaştırmalı olarak yorumlanmıştır. Elde edilen değerler ayrıca Hofstede tarafından hesaplanan ulusal (Türkiye) değerlerle de karşılaştırılmıştır. Araştırmada, Trabzon ve Şanlıurfa’daki otel çalışanlarının kültürel değerleri arasında tüm boyutlarda anlamlı farklılıklar olduğu; bu farklılıkların bireysellik / kollektiflik, belirsizlikten kaçınma boyutlarında oldukça belirgin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Şanlıurfa’nın, Trabzon ile kıyaslandığında daha yüksek belirsizlikten kaçınma ve bireysellik değerlerine sahip olduğu belirlenmiştir. Çalışmada ayrıca cinsiyet, yaş ve eğitim durumu değişkenlerine göre Trabzon ve Şanlıurfa’da otel işletmelerinde çalışanların kültürel boyutları arasında da anlamı farklılıklar belirlenmiştir.