The horsemen of Karbala

Abstract

This article analyzes a fresco from the ninth or tenth century preserved in a sepulchre church at Guzelyurt (ancient Karbala) in Cappadocia. Two officers of the Byzantine army, Leon, a skribon, who is buried there, and Michael, a turmarch, are depicted on horseback, in keeping with the iconographic scheme of representing holy horsemen. They are attacking an infantryman depicted between them. The infantryman has driven his dagger into the breast of Michael's horse. The text provides a historical background and an iconographic interpretation of the composition. It is a commemorative representation of two soldiers who probably died in battle. Compositions celebrating military activities and justifying the killings committed in war were of special importance in the region at a time when the military played a major role in defending the empire. .Predstava o kojoj je rec nalazi se iznad grobnice u funerarnoj crkvi Guzelyurt (ranije Karbala) u Kapadokiji. Dvojica vizantijskih oficira - skribon Lav i turmarh Mihailo, postavljeni su jedan prema drugom, na konjima po uobicajenom ikonografskom tipu svetih konjanika. Zajedno napadaju pesaka naslikanog izmedju njih, koji zabada noz u grudi turmarhovom konju. Natpisi identifikuju konjanike, sa leve strane entha katakete o doyloz toy Th(eo)y skrebon Leon oeovde pociva rab bozji skribon Lav, i sa desne Mechael troymarchez Mihailo turmarhos. Tu predstavu, koja moze da se datira u 9-10. vek, nedavno je objavila Nikol Tijeri, ali zbog vaznosti koju ima pitanje njenog citanja i interpretacije, smatramo da ju je vredno jos jednom istraziti. Posle kratkog opisa crkve (delimicno unistene zbog obrusavanja stene) i fragmentarno sacuvanih fresaka, analizirana je scena bitke naslikana iznad jednog krsta pod arkadom, sto donekle ometa njenu citljivost. Moguce je, ipak, ispraviti izvesne delove opisa koji je sacinila Nikol Tijeri, onaj koji se odnosi na turbane na glavama dvojice konjanika i narocito onaj koji se tice glave Lava, pogresno pripisane pobedjenom neprijatelju. U nastavku teksta je predlozeno novo tumacenje predstave, koja je mogla nastati kao komemoracija realnog dogadjaja. Zbog nespecificne ikonografije pobedjenog protivnika (u antickoj vojnoj opremi i bez natpisa) i narocito zbog oslanjanja celokupne kompozicije na sheme svetih konjanika koji pobedjuju zlo, ona nosi uopstene ikonografske vrednosti. Ikonografsko resenje sugerise da dvojicu vizantijskih oficira treba izjednaciti sa svetiteljima, a protivnike nad kojima oni trijumfuju sa neprijateljima hriscanstva - u kontekstu vremena arabo-muslimanima. Velicajuci vojnu aktivnost vizantijskih vojnika, koji su verovatno pali u borbi bili smatrani herojima (ako ne i svetiteljima) - i opravdavajuci time njihova ratna ubistva, ova kompozicija dobija puni smisao u epohi kada je armija bila od prvenstvenog znacaja za odbranu vizantijskog carstva. Crkva je morala da bude mesto komemorativnih sluzbi u cast Lava i Mihaila, za koje se u drugom svetu trazi spasenje i oslobodjenje od grehova upravo zbog njihove vojne aktivnosti, bez obzira na ubistva koja su pocinili.