ÖĞRETMEN YETERLİĞİ VE NİTELİKLERİ ÜZERİNE YAPILMIŞ LİSANSÜSTÜ ÇALIŞMALARIN İNCELENMESİ: BİR İÇERİK ANALİZİ ÇALIŞMASI

Abstract

Bu çalışmanın amacı öğretmen yeterliği, niteliği, öz-yeterliği ve özelliği alanlarında yayınlanmış yüksek lisans ve doktora tezlerini belirlenen ölçütlere göre incelemektir. Tarama modelindeki bu çalışma, içerik analizine dayalı olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında YÖK Ulusal Tez Merkezinde 2000-2017 yılları arasında yayınlanan, belirlenen konu alanlarında, erişime açık olan lisansüstü tezleri incelenmiştir. Çalışmada amaçlı örnekleme yöntemi ile ulaşılan 54 adet lisansüstü tezi araştırmacı tarafından oluşturulan tez inceleme formu ile analiz edilmiştir. Bu temel amaç doğrultusunda, tezler yayınlandığı yıl, konu alanları, hazırlandığı üniversite, enstitü, alanı, yöntemi, veri toplama araçları, örneklem türü ve örneklem büyüklüğü açısından değerlendirilmiştir. Çalışmanın güvenirliğini sağlamak amacıyla tekrar kodlama güvenirliği hesaplanmıştır. Elde edilen veriler, yüzde ve frekansa dayalı bir şekilde yorumlanmıştır. Araştırma sonucuna göre en fazla sayıda çalışmanın 2010 yılında yapıldığı, çalışmaların daha çok öğretmen yeterliği alanında yoğunlaştığı, sayısal olarak en fazla tezin Gazi Üniversitesi’nde ve bunların büyük çoğunluğunun eğitim bilimleri enstitüsünde hazırlandığı belirlenmiştir. Ayrıca çalışmaların eğitim programları ve öğretim alanında yoğunlaştığı,  veri toplama araçları olarak genellikle anket ve ölçeklerin kullanıldığı ve bunların analizinde çoğunlukla nicel analiz yöntemlerine başvurulduğu ve ayrıca örneklem türünde tesadüfi örneklem kullanıldığı görülmüştür. Araştırma, lisansüstü çalışmaların yönelimlerini ortaya koyarak araştırmacılara yol gösterici olması bakımından önem taşımaktadır.