Sistematik Derleme: Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireylerde Uygun Olan ve Olmayan Davranış Örnekleriyle Öğretim

Abstract

Sosyal beceri yetersizlikleri OSB’nin en önemli belirtilerinden biridir ve sosyal beceri öğretim programları ile sosyal yeterliliklerin geliştirilmesi mümkündür. Bu amaçla kullanılabilecek uygulamalardan biri uygun olan ve olmayan davranış örnekleriyle öğretimdir. Uygun olan ve olmayan davranış örnekleriyle öğretim, hedef sosyal becerinin hem uygun hem de uygun olmayan şeklinin gösterildiği bir sosyal ayırt etme programıdır. Bu çalışmada uygun olan ve olmayan davranış örnekleriyle öğretime, davranışsal beceri öğretiminden farklılaşan yönlerine ilişkin açıklamalarda bulunulması, uygun olan ve olmayan davranış örnekleriyle öğretimin OSB tanısı olan bireylere sosyal becerilerin öğretimindeki etkililiğinin incelendiği araştırmaların betimsel olarak analiz edilmesi amaçlanmıştır. Belirlenen dahil etme ölçütlerini taşıyan sekiz araştırma demografik, yöntemsel ve sonuç özellikleri açısından incelenmiştir. Araştırmalarda 3-12 yaş aralığındaki zekâ düzeyleri 67-132 arasında olan katılımcılar ile çalışıldığı, rol oynama çalışmalarının uygulamanın etkili olmasında kritik bir basamak olduğu, uygulamaların OSB tanısı olan bireylere sosyal becerilerin kazandırılmasında umut vaat ettiği görülmüştür.Social skill deficiencies are among the most important symptoms of Autism Spectrum Disorder (ASD). It isemphasized that social competences can be developed with social skills training programs. The cool versus notcool procedure is one of the interventions to be used for this purpose. This procedure is a social discriminationprogram that shows both the appropriate and inappropriate forms of the target social skill. The present study aimedto provide information on the aspects differentiating the cool versus not cool procedure from behavioral skillstraining, and to analyze descriptively the studies examining its effectiveness in teaching social skills to individualswith ASD. There were eight studies that met the inclusion criteria. They were examined in terms of demographic,methodological, and conclusion characteristics. It was observed that role-playing studies were a critical step forthe effectiveness of the intervention, and the interventions were promising in helping the individuals with ASDacquire social skills.