Azerbaycan Ekonomisinin Hollanda Hastalığı Açısından Değerlendirilmesi

Abstract

Bir ülkenin doğal kaynak zenginliğine sahip olması durumunda hükümetler etkin olarak yönetebileceklerinden çok daha fazla gelir elde etmektedir. Elde edilen gelirin etkin bir şekilde kullanılamaması durumunda bu ülkelerin büyüme performansları doğal kaynağa sahip olmayan ülkelerin bile gerisinde kalabilmekte bir başka deyişle ülkeler doğal kaynaklardan bekledikleri faydadan çok, zarar görebilmektedirler. Bu durum literatürde olgunun ilk kez Hollanda için kullanılmasına bağlı olarak Hollanda Hastalığı olarak adlandırılmaktadır. Bilindiği üzere Azerbaycan zengin doğal kaynaklara sahiptir. Doğal kaynakların hem toplam ihracat içerisindeki payı hem de GSYİH içerisindeki payı yüksektir. Bu durum Azerbaycan’ın Hollanda Hastalığı ile karşı karşıya olma riskini artırmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı Azerbaycan ekonomisinde Hollanda Hastalığı’nın varlığının araştırılmasıdır. Bu amaç doğrultusunda Doğrusal Olmayan Gecikmesi Dağıtılmış Oto Regresif Model (NARDL) kullanılmıştır. Uluslararası petrol fiyatlarındaki pozitif bir şokun uzun dönemde reel gayrisafi yurtiçi hasılayı artırdığı; buna karşılık uluslararası petrol fiyatlarındaki negatif bir şokun pozitif şoka göre daha düşük bir etkiyle uzun dönemde büyümeyi azalttığı bulgusuna ulaşılmıştır. Dolayısıyla incelenen dönem açısından Azerbaycan ekonomisinde Hollanda Hastalığı’nın ortaya çıkmadığı ifade edilebilir. Anahtar Kelimeler: Azerbaycan, Hollanda Hastalığı, Ham Petrol Fiyatları, Reel Döviz Kuru JEL Sınıflandırması: F41, C32, Q43In countries with a wealth of natural resources, governments collect much more revenue than they can effectively supervise. As a result of the inefficient use of this revenue, the growth performance of these countries may be lagging behind even those without natural resources. This situation is defined to as the Dutch disease in the literature due to the first use of the case for the Netherlands. It is a fact that the share of natural resources in Azerbaijan both in total exports and in GDP is high. This situation increases the risk of facing Dutch disease in this country. The main aim of this study is to investigate the existence of Dutch disease in the Azerbaijani economy. For this purpose, "Nonlinear Auto-Regressive Distributed Lag" Model (NARDL) is applied. It was found that a positive shock in international oil prices increased long-term real GDP growth; on the other hand, a negative shock in international oil prices decreased the growth in the long term with a lower impact than the positive shock. Therefore, in terms of the period studied, it can be stated that the Dutch disease did not exist in the Azerbaijan economy.Keywords: Azerbaijan, Dutch Disease, Crude Oil Prices, Real Exchange Rate JEL Classification: F41, C32, Q43