Evde Sağlık Hizmeti Alan Bağımlı Hastalara Bakım Veren Aile Üyelerine Verilen Eğitimin Hastalara ve Bakım Verenlere Etkisi: Randomize Kontrollü Bir Çalışma

Abstract

Amaç: Bu çalışma yatağa bağımlı hastaların bakım vericilerine "Ausubel’in sunuş yoluyla öğretim stratejisi" doğrultusunda yapılan eğitimin etkisini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır.Materyal ve Metot:Deneysel desende yürütülen çalışmada, 66’sı erkek 66’sı kadın olacak şekilde 132 hasta çalışma grubuna, 132 hasta da kontrol grubuna randomize yöntemle seçilerek, her iki gruptaki hastalar ve bakım veren aile bireyleri çalışma kapsamına alınmıştır. İlk aşamada evde sağlık profesyonellerine eğitim verilmiş, ikinci aşamada,aile bakım vericilerine yönelik belirlenen gereksinimler çerçevesinde 20 saatlik eğitim müdahalesi sunuş yolu ile yapılmıştır. Kontrol grubu evde sağlık hizmeti kapsamında rutin programa dâhil edilmiştir. Yapılan girişimlerin etkinliği; Yatağa Bağımlı Hasta Bakımı Bilgi Testi, Zarit Bakıcı Yükü Ölçeği, Aile Üyeleri Tarafından Verilen Bakımı Değerlendirme Envanteri, Bası Yaraları Risk Tanılama Formu (Braden ölçeği), Geriatrik Depresyon Ölçeği (GDÖ) ile değerlendirilmiştir.Bulgular: Ölçülen tüm parametreler açısından ön testlerde çalışma ve kontrol grubu arasında fark olmayıp, gruplar benzer bulunmuştur. Yapılan eğitim müdahalesi sonrası bakım verenlerde;yatağa bağımlı hasta bakımı bilgi düzeyinin arttığı (p<0,001),bakım verme yükünün anlamlı olarak azaldığı(p<0,001), aile üyeleri tarafından verilen bakımın yeterliliğinin çalışma gurubu lehine anlamlı olduğu(p<0.05), bakım alan hastaların bası yarası risk düzeyinde kontrol gurubuna göre çalışma gurubunda daha düşük olduğu(p<0.05), çalışma gurubunda yer alan yatağa bağımlı hastalarda geriatrik depresyon ortanca değerini 18’den 15’e düştüğü ve depresyon belirtilerinin azaldığı belirlenmiştir(p<0.05). Sonuç:Yatağa bağımlı hastaların aile bakım vericilerine sunuş yoluyla yapılan eğitim; bakım verme yeterliliğini artırmada, bakıcı yükünün azaltılmasında, bakım verme bilgi düzeyini arttırmada, bası riskini azaltmada ve bakım alanların depresyon düzeyini düşürmede etkilidir.