Farklı Kavram Haritası Oluşturma Yöntemlerinin Karşılaştırılması: Kimya Öğretmen Adayı Görüşleri

Abstract

Kavram haritalarının yaygın bir değerlendirme aracı olarak kullanılmasını sağlayabilmek için hangi kavram haritası oluşturma yönteminin geçerli ve güvenilir şekilde öğrencinin bilgisini yansıttığının ortaya konması gerekir. Bu çalışmanın amacı; Novak Tipi, Numaralandırma Tipi, Kavram Boşluk Doldurma ve İlişki Boşluk Doldurma olmak üzere dört farklı kavram haritası oluşturma yönteminin bir değerlendirme aracı olarak etkinliklerini nitel veriler bağlamında kıyaslamaktır. Bu amaçla, kimya öğretmen adaylarının farklı yöntemlerle kavram haritası oluşturmaları ve oluşturdukları bu haritaları puanlamaları sağlanarak, öğretmen adaylarının bu süreçle ilgili görüşleri belirlendi. Çalışmada kimya öğretmen adaylarının görüşleri, nitel yaklaşım esas alınarak durum çalışması deseni ile incelendi. Katılımcıların bu yöntemlerle ilgili görüşleri; Günlük 1, Günlük 2, “Kavram haritası yazılı görüş soruları” formu ve “Nitel yazılı görüş soruları” formu, öğretmen adaylarıyla yapılan bireysel yarı yapılandırılmış görüşmelerden elde edildi. Çalışmada veri kaynakları çeşitlemesi yapılarak verilerin geçerliği sağlanmış oldu. Çalışmanın bulgularına göre Novak ve Numaralandırma yöntemleri hazırlanması ve puanlanması zaman alıcı kavram haritası yöntemler olarak bulunmuştur. Ancak her iki yöntem de öğrenci bilgisini yansıtma açısından iyi ve ölçüm aracı olarak oldukça ayırt edici olduğundan eğer zaman sorunu yoksa ve değerlendirenin uzmanlığı yeterli düzeyde ise değerlendirme aşamasında boşluk doldurma yöntemlerine göre daha etkili bir şekilde kullanılabilir. Kavram ve ilişki boşluk doldurma yöntemleri hem oluşturma kısa zaman aldığından hem de puanlanması daha kolay ve nesnel olduğundan sonuç değerlendirme için oldukça uygundur. Ancak özellikle kavram boşluk doldurma tipi haritalarda puanları etkileyebilecek şans başarısı göz önünde bulundurulmalıdır.For the use of concept maps as a widespread evaluation tool, it is necessary to determine which concept mapping method reveals the knowledge of the student in a valid and reliable manner. This study is concerned with the efficiency of four different concept mapping tasks which are Novak type, numbering type, fill in the nodes and fill in the relations methods as an assessment tool. For this purpose, the opinions of the pre-service chemistry teachers regarding the process were determined by providing the participants to create a concept map in different ways and scoring these maps they created. In this study, the opinions of the pre service chemistry teachers were examined with a case study based on qualitative approach. The opinions of the participants were determined by using Diary1, Diary2, “Concept map written questions” form, "qualitative written opinion questions" form, semi structured interview with the pre service teachers. In the study, the validity of the data was achieved by data sources triangulation. According to the results of this study, the Novakian and numbering methods were found as time consuming methods in terms of preparing and scoring. However, they can be used much more efficient instead of the filling the blank methods in the evaluation process if there are no time constraints and the rater is professional enough, since both of these methods are sufficient in terms of the reflection of the student knowledge and distinguishable as assessment tool. The fill in the blank maps are quite suitable for the summative assessment since they are easy to prepare, score and impartial. However, it should be considered the chance scores which will be able to affect the points especially in the fill in the nodes maps.