Orta Karadeniz Bölgesi’nde Sebze Olarak Tüketilen Madımak (Polygonum) Türlerinin Beslenme Durumu

Abstract

Bu araştırma, Orta Karadeniz Bölgesi’nde sebze olarak tüketilen madımak türlerinin besin içeriği ve kimyasal bileşimini belirlemek için yürütülmüştür. Sörvey ve arazi çalışmaları 2011 yılının ilkbahar döneminde (Nisan-Mayıs) başlamış olup Samsun, Ordu, Amasya ve Tokat illerinde yürütülmüştür. Sörvey çalışmalarında 35 madımak örneğinde 5 tür tespit edilmiş olup bunlar Polygonum arenastrum (12 materyal), Polygonum aviculare (9 materyal), Polygonum salicifolium (9 materyal), Polygonum setosum (2 materyal), ve Polygonum luzuloides (3 materyal)’dir. Araştırmada en yüksek kuru madde miktarı P.salicifolium (% 26.68), en yüksek kül miktarı P. setosum (% 10.21), en yüksek N ve protein miktarı P. luzuloides (% 3.31 ve % 20.70) ve en yüksek C vitamini P. aviculare (105.46 mg/100g) türlerinde belirlenmiştir. En yüksek K miktarı P. luzuloides, en yüksek Zn, Mn ve Ca miktarı P. setosum, en yüksek P ve Na miktarı P. arenastrum ve en yüksek Cu, Mg ve Fe miktarı ise P. salicifolium türlerinde tespit edilmiştir. Mineral madde içerikleri bitki türüne, genetik faktöre ve örneklerin alındığı ekolojiye göre varyasyon göstermiştir. Madımaklarda incelenen besinsel özelliklerin birçoğunun bazı kültürü yapılan sebze türlerine göre daha zengin içeriğe sahip olduklarını tespit edilmiştir.This research was carried out to determine nutritional content and chemical composition of knotgrass species (Polygonum) consumed as vegetable in the Middle Black Sea Region. Survey and field studies started in spring of 2011 (April-May) and were carried out in Samsun, Amasya, Ordu and Tokat where these species were intense. In the survey studies, five species were identified in 35 knotgrass samples as Polygonum arenastrum (12 materials), Polygonum aviculare (9 materials), Polygonum salicifolium (9 materials), Polygonum setosum (2 materials) and Polygonum luzuloides (3 materials). In the research, the highest amount of dry matter in P. salicifolium (26.68 %), the highest ash content in P. setosum (10.21 %), the highest N and protein contents in P. luzuloides (3.31 % and 20.70 %) and the highest Vitamin C in P.aviculare (105.46 mg/100g-1) were determined. The highest K content in P. luzuloides, the highest Zn, Mn and Ca contents in P. setosum, the highest P and Na contents in P. arenastrum and the highest Cu, Mg and Fe content in P. salicifolium were determined. Amounts of mineral matter showed variation according to plant species, genetic factors and ecology of samples taken from. It was determined that many of nutritional properties studied were richer than some cultivated vegetable species.