Ailesinde Meme Kanseri Öyküsü Olan Kadınlarda Meme Kanseri Tarama Davranışları

Abstract

Amaç: Çalışmada, ailesinde meme kanseri öyküsü olan kadınlarda meme kanseri tarama davranışlarını (KKMM, KMM, mamografi) ve ilişkili etmenleri incelemek amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipte planlanan çalışmanın örneklemini, İstanbul’da bir şehir hastanesinin onkoloji kliniğinde Mart 2016-Mart 2017 tarihleri arasında tanı almış, meme kanserli hasta yakını olan 316 kadın oluşturdu. Çalışmada veriler, Birey Bilgi Formu, Meme Kanseri Sağlık İnanç Modeli Ölçeği, Mamografi Yeterlik Ölçeği ve Meme Kanseri Korku Ölçeği ile toplandı. Veriler tanımlayıcı istatistikler, tek yönlü anova testi, student t testi ve lojistik regresyon analizi ile değerlendirildi. Bulgular: Araştırmaya yaş ortalaması 36,91±13,12 olan çoğunluğu 20-39 yaş grubunda (%65), evli (%61) ve çocuk sahibi (%65) olan kadınlar katıldı. Çalışmada düzenli kendi kendine meme muayenesi yapma oranı %29, klinik meme muayenesi yaptırma oranı %28 ve 40 yaş üstü kadınlarda mamografi çektirme oranı %23’tür. KKMM yapma ile ilişkili etmenler eğitim, gelir, meme probleminin varlığı, KKMM yarar, güven, KKMM engel ve meme kanseri korkusudur (p<0,05). KMM yaptırma ile ilişkili etmenler yaş, meme probleminin varlığı, sağlık motivasyonu ve meme kanseri korkusudur (p<0,05). Mamografi çektirme ile ilişkili etmenler yaş, meme probleminin varlığı, mamografi engel, mamografi yeterlik ve meme kanseri korkusudur (p<0,05). Sonuç: Aile öyküsü olan kadınlarda meme kanseri tarama davranışlarının sergilenme oranı düşüktür. Tarama davranışlarının sergilenme oranını artıracak yapılandırılmış meme sağlığını geliştiren programlara ihtiyaç vardır. Bu programlarda tarama davranışlarını etkileyen sağlık algılarının ve diğer faktörlerin dikkate alınması önemlidir.