Epigenetik Mekanizmaların Besinlerin Biyoaktif Bileşenleri ile İlişkisi

Abstract

Deoksiribonükleik asitin (DNA) 1953 yılında keşfedilmesi ve 2003 yılında “İnsan Genom Projesi” nin tamamlanması ile birlikte genetik alanındaki ilerlemeler çok ciddi bir ivme kazanmıştır. Genetik alanındaki araştırmalarda multidisipliner çalışma yaklaşımları da yer bulmaya başlamıştır. Bu yaklaşımlardan birisi de beslenme ve genetiktir. Epigenetik, DNA baz diziliminde herhangi bir değişiklik olmadan, gen ifade profilinin farklılaşarak sonraki kuşaklara aktarılmasıdır. Epigenetik mekanizmalar genlerin ifadesini arttırıp azaltabildiği gibi genlerin sessizleştirilmesinde de etkilidir. DNA metilasyonu, histon modifikasyonları ve kodlanmayan ribonükleik asitler (RNA) başlıca epigenetik mekanizmalardır. Epigenetik modifikasyonlar erken embriyonik dönemdeki gelişim açısından da önemlidir. Son yıllarda yapılan çalışmalar besinlerde bulunan biyoaktif bileşenlerin epigenetik mekanizmalar üzerinde etkili olduğunu göstermiş ve bu alandaki araştırmalar için ilgi çekici olmuştur. Bu derlemede, kromatin yapı, temel epigenetik mekanizmalar açıklanmış ve epigenetik modifikasyonları etkileyen besin biyoaktif bileşenleri ile ilgili yapılmış çalışmalara yer verilmiştir.