YAPAY ZEKANIN HUKUKİ STATÜSÜ VE HUKUKİ KİŞİLİĞİ ÜZERİNE TARTIŞMALAR

Abstract

Yapay zeka kavramı, teknolojinin ilerlemesiyle giderek insan hayatının vazgeçilmez bir parçası haline gelmektedir. Öyle ki, otomobillerin abs sistemlerinde, bilgisayarların arama motorlarında, akıllı telefonlarda, akıllı ev ve ofislerde yapay zeka ile karşılaşmak mümkün. Kavramın hayatımıza dahil olması ve giderek daha da gelişecek olması sebebiyle, insana özgü yetenekleri olan ve daha da otonom olan varlıkları, göz ardı ederek karşılaşacak sorunlara çözüm bulmak mümkün görünmemektedir. Hukuki düzenlemelerin gecikmeksizin yerine getirilmesi zaruridir. Bu noktada yapay zeka varlıklar bakımından, çalışmamızın konusu olan hukuki statüleri ve bu statü bağlamında hukuki sorumlulukları ivedilikle netlik kazanmalıdır. Böylece yapay zekanın hayatımızın hangi alanında var olacağı, diğer taraftan hangi alan içerisine dahil edilmeyeceği, başka bir deyişle yapay zekanın hukuki manada durumu açıklığa kavuşmalıdır.Bu bağlamda öğretide yapay zeka varlıkların hukuki statüsü üzerine ileri sürülen görüşler oldukça dikkat çekicidir. Bilhassa Avrupa Parlementosu’nun sunmuş olduğu raporda, yapay zeka varlıklar için “elektronik kişilik” statüsü önerisi incelemeye değerdir. Önerinin özü gerçek kişi ve tüzel kişi dışında, yeni bir tür olan elektronik kişiliğin verilmesi düşüncesidir. Bu çerçevede rapor yapay zeka varlığa yönelik kişilik statüsünü öneren ilk resmi belgedir. Aslında elektronik kişilik önerisi de yapay zeka varlıkların sui generis durumlarına uygun bir öneridir. Benzer biçimde raporda yapay zeka varlıklar için hukuki sorumluluk da önerilmiştir. Bununla birlikte öğretide, yapay zeka varlıklara yönelik, “tüzel kişilik” ve “insan olmayan kişi” kavramlarının kullanılması fikirleri de ileri sürülmüştür. Ne var ki, bu görüşlerin her biri ayrıntılı olarak irdelenmeli, doğurabileceği avantaj ve sakıncalar göz önünde bulundurularak, hukuki bağlamda oluşabilecek her türlü handikapa yönelik, çözüm sunacak, en elverişli yol seçilmelidir.The concept of artificial intelligence gradually becomes an indispensable part of human life due to advancement of technology. In fact we can face with artificial intelligence in ABS systems of automobiles, search engines of computers, smart phones and, smart home and office systems. Due to the fact that this concept is already included in our lives and it is prone to advance more, it doesn't seem possible to find solutions to potential problems by ignoring the entities which have human-specific properties and are more autonomous. It is essential to make legal arrangements without further delay. At this point, legal status of entities with artificial intelligence and their legal responsibilities examined in our study should be clarified urgently. Consequently, the areas of our lives in which the artificial intelligence will exist and in which they will not be included, in other words legal status of artificial intelligence should be clarified.In this context, the arguments put forward on the legal status of artificial intelligence entities in teaching are quite remarkable. In particular, the proposal for “electronic personality” status for artificial intelligence entities in the report presented by the European Parliament is worth examining. The essence of the proposal is the idea of giving the electronic personality, which is a new kind, apart from the real person and legal entity. In this context, the report is the first official document to propose personality status for artificial intelligence. In fact, the electronic personality proposal is an appropriate proposal for artificial intelligence entities being sui generis. Similarly, the legal responsibility for artificial intelligence entities has also been proposed in the report. In addition, ideas for the use of the concepts of “legal personality” and “non-human persons” for artificial intelligence entities have also been proposed in the teaching. However, each of these views should be examined in detail by taking into account the advantages and disadvantages that may arise, and the most appropriate way offering a solution for all kinds of handicaps which may occur in the legal context should be chosen.