Hızlı ofis zorlanma değerlendirmesi yönteminin entegre bir çok kriterli karar verme yaklaşımıyla geliştirilmesi

Abstract

Günümüzde işe bağlı kas iskelet sistemi rahatsızlıkları  (KİSR)  giderek artmakta ve bu durum hem iş verimliliğini düşürmekte hem de çalışan sağlığını olumsuz etkilemektedir. Bu nedenle KİSR’nın ortaya çıkmadan önce önlenmesi amacıyla çalışma ortamının ergonomik ilkelere dayanılarak tasarlanması önem taşımaktadır. Bununla birlikte, işletmelerde, ergonomik açıdan tasarım iyileştirme çalışmalarına başlamadan önce çalışanların zorlanma düzeyinin yüksek olduğu birimlerin ve bu birimlerdeki ofis bileşenlerinin belirlenmesi gerekmektedir.  Bu çalışmada, ofis bileşenlerinin neden olduğu zorlanma düzeylerinin belirlenmesi ve bu düzeylere göre öncelikli olarak ergonomik iyileştirme yapılacak birimlerin tespiti için Hızlı Ofis Zorlanma Değerlendirmesi (Rapid Office Strain Assesment-ROSA) yöntemi temelinde entegre bir çok kriterli karar verme (ÇKKV) yaklaşımı önerilmiştir. Önerilen yaklaşımda, ofis bileşenleri nedeniyle oluşan zorlama düzeyleri ROSA yöntemine göre değerlendirilmiş, ofis bileşenlerinin önem derecelerinin belirlenmesinde ÇKKV yöntemlerinden biri olan Adım Adım Ağırlık Değerlendirme Oran Analizi (Step-Wise Weight Assessment Ratio Analysis-SWARA) yöntemi kullanılmıştır. Zorlanma düzeylerine göre birimlerin sıralanmasında ise Ağırlıklandırılmış Bütünleşik Toplam Çarpım Değerlendirmesi (Weighted Aggregated Sum Product Assessment–WASPAS) yöntemi uygulanmıştır. Önerilen yaklaşım, havacılık sanayisinde faaliyet gösteren bir firmada uygulanmış ve zorlanma düzeyini arttıran en önemli ofis bileşeni sandalye olarak belirlenirken, İmalat Mühendisliği ve ARGE birimleri ise zorlanma düzeyi en yüksek birimler olarak tespit edilmiştir. Duyarlılık analizi sonucunda ise birimlerin zorlanma düzeylerine ait sıralamaların değişimi değerlendirilmiştir.