İşletmeler için Personel Yemek Talep Miktarının Yapay Sinir Ağları Kullanılarak Tahmin Edilmesi

Abstract

Günümüzde kamu veya özel kurumların birçoğu, bünyelerinde çalışan personeller için profesyonel yemek hizmeti vermektedir. Söz konusu hizmetin planlanması konusunda, kurumlarda çalışan personel sayısının genel olarak fazla olması ve personellerin şahsi veya kuruma ait sebeplerle kurum dışında olmalarından dolayı birtakım aksamalar yaşanmaktadır. Bu yüzden, günlük yemek talebinin belirlenmesi zorlaşmakta ve bu durum kurumlar için maliyet, zaman ve emek kaybına sebep olmaktadır. Bu kayıpları ortadan kaldırmak veya en azından minimuma indirmek amacıyla istatistiksel veya sezgisel yöntemler kullanılmaktadır. Bu çalışmada, işletmeler için yapay sinir ağları kullanılarak günlük yemek talebini tahmin eden yapay zekâ tabanlı bir model önerilmiştir. Veriler, günlük yemek çıkaran ve farklı kademlerde görev alan 110 kişilik bir personel kapasitesine sahip özel bir işletmenin yemekhane veritabanından elde edilmiş olup son 2 yıllık (2016-2018) veriyi kapsamaktadır. Model, MATLAB paket programı kullanılarak oluşturulmuştur. Modelin performansı, Regresyon değerleri, Ortalama Mutlak Hata Yüzdesi (OMHY-MAPE) ve Ortalama Karesel Hata (OKH-MSE) dikkate alınarak belirlenmiştir. Ağın eğitiminde, ileri beslemeli geri yayılımlı ağ mimarisi kullanılmıştır. Denemeler sonucunda elde edilen en iyi model, sırasıyla eğitim R oranı: 0,9948, test R oranı: 0,9830 ve hata oranı ise 0,003783 olup çok katmanlı (8-10-10-1) bir yapıya sahiptir. Deney sonuçları, modelin hata oranının düşük, performansının yüksek olduğunu ve talep tahmini için yapay sinir ağları kullanımının olumlu etkisini ortaya koymuştur.