Impact of landfilling of red mud waste on local environment – the case of Górka / Wpływ Składowania Odpadów Typu Red Mud Na Środowisko Lokalne Na Przykładzie „Górki“

Abstract

Pomimo zaostrzenia wymagań środowiskowych, na terenie Europy nadal występują zdegra- dowane obszary przemysłowe, które stanowią poważane zagrożenie dla środowiska i zdrowia ludzi. Jednym z nich są składowiska odpadów typu red mud o silnie alkalicznym odczynie, często za- wierające toksyczne związki. Na całym świecie jest zmagazynowanych około 2,7 mld Mg odpadów typu red mud. W artykule przedstawiono problemy związane ze składowiskiem odpadów tego typu, zlokalizowanym w opuszczonym kamieniołomie pomarglowym w Trzebini (Polska połud- niowa). Identyfikacja zachodzących w nim zmian w ostatnich latach oraz związanego z nimi wpły- wu na środowisko pozwoliła wskazać sposób postępowania minimalizujący istniejące zagro- żenia. Przeprowadzone w trakcie 30-lctniego istnienia wyrobiska badania wskazują, iż zachodząca w tym czasie infiltracja zgromadzonych na zwałowisku odpadów przez wody deszczowe i podziemne była powodem powstania głębokiego zbiornika silnie alkalicznych odcieków (pH >13), które mogą negatywnie oddziaływać na środowisko wodno-glebowc. W 2000 r. podniesienie poziomu odcieków w zbiorniku do krawędzi wyrobiska zagroziło ich przelaniem na otaczający teren, stwarzając zagro- żenie dla zdrowia ludzi. Działania zaradcze, w postaci odpompowywania nadmiaru odcieków, zapo- biegły czasowo ekologicznej katastrofie. Ze względu na to, że skład chemiczny odpadów red mud może stwarzać potencjalne zagrożenie dla środowiska ze względu na wypłukiwanie z nich substancji toksycznych, które mogą przyczynić się do skażenia gleby i wody wokół zbiornika, szczegółowe analizy odcieków ze zbiornika Górka, gleby wokół zbiornika Górka, wody i osadów dennych w jeziorze Balaton (znajdującego się w pobliżu składowiska) zostały przeanalizowane. Składo- wany odpad przestanie stanowić zagrożenie dopiero dzięki całkowitej utylizacji. Może to nastąpić w roku 2015 dzięki realizacji kompleksowych prac rekultywacyjnych dofinansowanych z funduszy rządowych i UE.