Çanakkale Koyunculuk İşletmelerinde 2009-2016 Yılları Arasındaki Süt Üretimine İlişkin bir Analiz

Abstract

Çanakkale ilinde özellikle bitkisel üretime elverişli olmayan arazilerde koyun ve keçi yetiştiriciliği çiftçilerin temel geçim kaynağını oluşturmaktadır. Bu çalışmada Çanakkale İli Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği kayıtlarında bulunan, 2009-2016 yılları arasında il genelinde çiğ süt desteklemelerine tabi olan 1152 işletmeye ait müstahsil makbuzlarından elde edilen veriler kullanılmıştır. Kıvırcık, Sakız ve Tahirova ırklarına göre koyun başına satılan yıllık süt miktarları sırası ile 37,0±0,81, 47,4±1,96 ve 67,5±1,49 litre olarak gerçekleşmiştir (P<0,0001).Kıvırcık ve Sakız işletmelerinde, işletme başına yıllık satılan toplam süt miktarı sırasıyla 2009 yılında 6.026,34 litre ve 6527,69 litre iken, 2016 yılında 3.315,9 litre ve 5.811,61 litre olarak gerçekleşmiştir. Tahirova koyunu işletmelerinde, işletme başına süt üretimi 2015 yılına kadar artarak, 10.496,98 litre’ye ulaşmış, ancak 2016 yılında 6.889,48 litreye gerilemiştir. 2009 ile 2016 yılları karşılaştırıldığında Kıvırcık işletme büyüklüklerinde %20,3, Sakız işletmelerinde %19,6 ve Tahirova işletmelerinde %26,6 oranlarında küçülme meydana gelmiştir. Çanakkale ilinde 2011 ile 2016 yılları arasında ortalama koyun sütü fiyatı enflasyon oranına göre beklenen süt fiyatından %21,6 ile %67 düşük gerçekleşmiştir. Buna karşın aynı dönemde yem fiyatları artışı enflasyonun üzerinde, peynir fiyatları ise enflasyon oranında gerçekleşmiştir. Ezine peyniri için koyun sütü vazgeçilemeyecek bir hammaddedir. Ancak fiyat politikalarındaki problemler koyun sütü üretiminin ve yakın gelecekte mandıraların koyun sütü bulamamalarına neden olabilir.