Śledzenie procesu w badaniach politologicznych. Warianty i potencjał zastosowania

Abstract

Śledzenie procesu (process-tracing) jest metodą analizy pojedynczego przypadku, która może służyć wyjaśnianiu przyczyn różnego rodzaju zjawisk w świecie społecznym. Skupienie metody na formułowaniu i weryfikowaniu teorii przyczynowych przyciąga uwagę osób prowadzących badania jakościowe, które nie chcą ograniczać ich zakresu jedynie do eksploracji i opisu. Śledzenie procesu ma też wariant zorientowany na przypadek, w którym teorie wykorzystywane są w pragmatyczny spo-sób jako instrumenty heurystyczne, co pozwala w systematyczny, ale zaraz kreatywny sposób badać poszczególne wydarzenia czy procesy. Ten artykuł podejmuje próbę pokazania, czym jest, a czym nie jest śledzenie procesu, jakie są jego warianty i jak powinno się je stosować. Jednocześnie podejmuje problem ontologicznych i epistemologicznych ograniczeń metody, wskazując na możliwości jej użycia w dociekaniach skupionych na ideach i interpretatywistycznych.