W kierunku historii cyfrowej. Nowe możliwości – nowe wyzwania

Abstract

Wraz z rozwojem technologii informatycznych i telekomunikacyjnych wykształca się w wielu obszarach historii nowa interdyscyplinarna forma uprawiania badań określana zbiorczo jako historia cyfrowa. Przedmiotem jej zainteresowania są problemy związane z cyfrowym przetwarzaniem informacji „z przeszłości” i „o przeszłości”. Stanowi ona zatem swoisty łącznik pomiędzy specjalistycznym zakresem badań historycznych  a współczesną teorią i praktyką operowania informacją.  Z jednej strony historia cyfrowa praktycznie wspiera poszczególne etapy postępowania badawczy historyka, z drugiej zaś, z uwagi na możliwości integrowania różnych środowisk i  pól badawczych oddziałuje na organizację badań oraz teorię, metody i narzędzia poszczególnych dyscyplin „historycznych”. Pełni więc dziś zarówno funkcje praktyczne jak i teoretyczne . Z jej pomocą można badać i rozwiązywać pragmatyczne oraz/lub koncepcyjne problemy związane z wykorzystaniem nauk o informacji i technologii informatycznych w nauczaniu i badaniach historycznych oraz społecznym transferowaniu wiedzy o przeszłości. W artykule obok omówienia kwestii terminologicznych i problemów związanych z przedmiotem  badań historii cyfrowej  zasygnalizowano także jej najbardziej obiecujące metody badawcze oraz główne obszary zastosowań we współczesnej nauce historycznej.  Dają one  szansę na stosowanie wydajniejszych, bardziej wyrafinowanych i innowacyjnych praktyk badawczych. Wymagają  jednakże zarazem zrozumienia istoty przemian jakie dokonują się we współczesnym cyfrowym świecie.