Türkiye’de Çocuğun Ekonomik Değerini Etkileyen Faktörler: 2016 Aile Yapısı Araştırması Analizi Üzerinden Sosyolojik Bir Değerlendirme

Abstract

Bu çalışmanın amacı; 2016 ‘Aile Yapısı Araştırmasının (TAYA 2016)’ verilerine dayalı olarak anne-babaların çocuklara ilişkin ekonomik beklentilerini etkileyen faktörleri analiz etmek ve bu faktörlerin güncel boyutlarını değerlendirmektir. Çalışma esas olarak Türk toplumunda uzun yıllardır yaşanan ekonomik, kültürel ve sosyal değişimlerin bağlamını dikkate alarak; bireylerin demografik, sosyoekonomik, kültürel ve yerleşim yeri özelliklerinin çocuğun ekonomik değerine/maddi faydasına atfettikleri anlamları önemli ölçüde belirlediği varsayımına dayanmaktadır. Verilerin analizi sonucunda, daha genç kuşaklardan olan, daha az çocuğu olan, daha yüksek eğitim ve sosyoekonomik statüye sahip, daha seküler tutumları benimsemiş, kent sosyal ortamında daha uzun süredir yaşayan bireylerin çocuklardan maddi/ ekonomik katkı beklenti düzeyinin daha ileri yaşlarda olan, daha düşük eğitime ve sosyo-ekonomik statüye sahip, daha dindar tutumları benimsemiş ve daha kırsal özellikte ki yerleşim yerlerinde yaşayan bireylerden anlamlı derecede düşük olduğu bulunmuştur. Sonuç olarak, Türkiye’de modernleşme dinamikleriyle birlikte, eğitimli, sosyo-ekonomik statüsü yüksek, seküler değerleri benimsemiş ve tolerans seviyesi yüksek bireylerde daha fazla olmak üzere, çocuklara yönelik eşitlikçi değerlerin öne çıktığına ve özellikle çocuğun özerkliğine, bireysel yaşantısına ve başarısına verilen önemin artmasına bağlı olarak çocukluktan maddi fayda beklentisinin azaldığından bahsedilebilir