Tip 2 Diabetes Mellitus Hastalarında Sağlık Okuryazarlığı Düzeyi ve Etkileyen Faktörler

Abstract

Giriş: Sağlık okuryazarlığı, bireylerin sağlıkları ile ilgili bilgileri araştırıp bulması, öğrenmesi ve bu bilgiler doğrultusunda yaşamlarına yön vermesidir. Kronik hastalıklar arasında tip 2 diabetes mellitusun (T2DM) takip, tedavi ve bakım sürecinde sağlık okuryazarlığının önemi giderek artmaktadır. Amaç: Bu araştırma, T2DM hastalarında sağlık okuryazarlığı düzeyinin belirlenmesi ve sağlık okuryazarlığı düzeyini etkileyen faktörlerin incelenmesi amacıyla planlandı. Yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı tipte tasarlanan araştırma 05.12.2018-21.06.2019 tarihleri arasında, 18 yaş ve üzeri, bilinci açık, en az bir yıldır T2DM hastası ve araştırmaya katılmaya gönüllü 700 hasta ile yürütüldü. Veriler Birey Tanıtım Formu ve Sağlık Okuryazarlığı Anketi-Avrupa Birliği (SOYA-AB-Q47) Ölçeği ile toplandı. Bulgular: Araştırmaya katılan hastaların yaş ortalaması 61.80 ± 10.49 yıl, %75.4’ü kadın, %74.3’ü evli, %71.4’ü ise ilkokul mezunudur. Hastaların %34.4’ünün T2DM tanı süresi 16 yıl ve üzerinde ve genel sağlık indeksi sağlık okuryazarlığı puan ortalaması 35.76 ± 7.20 ile yeterli düzeydedir. Yaş ile sağlık okuryazarlığı arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu, eğitim düzeyi yüksek olanların, evli olanların, geliri giderinden fazla olanların, T2DM’ye eşlik eden başka kronik hastalığı bulunmayanların, T2DM hakkında sağlık çalışanlarından ya da farklı kaynaklardan eğitim alan hastaların sağlık okuryazarlığı düzeyinin daha yüksek olduğu saptandı (p < .05). Sonuç: Bu araştırmada T2DM olan hastalarda bazı sosyodemografik ve tıbbi özelliklerin sağlık okuryazarlığı düzeyini anlamlı ölçüde etkilediği belirlendi.Background: Health literacy is the search for people to find information about their health, learn and guide their lives in line with this information. Type 2 diabetes mellitus (T2DM), which is one of the chronic diseases needs to take responsibility as well as health care professionals in the follow-up, treatment and care process. In this case, the concept of health literacy comes to the fore. Objectives: This study was planned to determine the level of health literacy in T2DM patients and to examine the factors affecting the level of health literacy. Methods: The cross-sectional and descriptive type study was carried out between 05.12.2018-21.06.2019, its sample was 18 years old and above, conscious, T2DM patient for at least one year and 700 patients volunteering to participate in the study. Data were collect edusing the Individual Literature Form and the Health Literacy Questionnaire-European Union (HLS-EU- Q47) Scale. Results: The average age of the patients participating in the study is 61.80 ± 10.49 years, 75.4% are women, 74.3% are married and 71.4% are primary school graduates. T2DM diagnosis period of 34.4% is 16 years or more. HLS-EU-Q47 general health index health literacy average score is sufficient with 35.76 ± 7.20. There is a significant negative relationship between age and health literacy, those who have higher education, married, more than their expenses, do not have any other chronic diseases accompanying T2DM, patients who receive education about T2DM from healthcare workers or other sources have a higher level of health literacy. It was determined to be high (p