Tarımsal Peyzaj Değişimi Analizi: İzmir İli Bornova İlçesi Örneği

Abstract

Amaç: Bu çalışma ile İzmir ili Bornova ilçesinde 2012 ve 2016 yılları arasında meydana gelen alan kullanım/arazi örtüsü değişimlerinin tarımsal peyzajın değişimini nasıl etkilediğini ortaya koymak amaçlanmıştır.Materyal ve Metot: Çalışmada 2012 yılına ait RapidEye ve 2016 yılına ait Landsat 8 OLI uydu görüntüleri kullanılmıştır. Araştırma alanının alan kullanım/arazi örtüsü ile tarımsal peyzaj değişiminin analiz edilmesinde Sınıf Alanı (CA), Peyzajın Oranı (PLAND), Ortalama Leke Büyüklüğü (AREA_MN), Bağlantılılık İndeksi (CONNECT), Leke Sayısı (NP), Peyzaj Şekil İndeksi (LSI), Alan Ağırlıklı Ortalama Leke Büyüklüğü (AREA_AM) ve Ortalama Öklid En Yakın Komşu Mesafesi (ENN_MN) olmak üzere sekiz adet peyzaj metriğinden yararlanılmıştır. Alan kullanım/arazi örtüsü değişimlerinin belirlenmesinde ArcGIS 10.1 yazılımı, peyzaj metriklerine yönelik analizler için ise FRAGSTATS 4.2 yazılımı kullanılmıştır.Bulgular: Çalışma sonucunda tarımsal alanların 3113 hektardan 3121 hektara artış gösterdiği tespit edilmiştir. Tarım alanlarının yoğun olduğu bölgelerde yeni tarım alanlarının açılması ile tarım alanlarının genişlediği, diğer yerlerdeki büyük lekeler halindeki tarım alanlarının ise diğer alan kullanımlarına dönüşmesi nedeniyle küçülme eğilimi gösterdiği belirlenmiştir. Sonuç: Alan kullanım/arazi örtüsü değişimlerinin ve değişim eğilimlerinin ne yönde olduğunun tespit edilmesi, arazi üzerindeki baskıların azaltılması, doğal kaynaklardan optimum fayda sağlanması ve sürdürülebilir planlama stratejilerinin oluşturulması açısından önem arz etmektedir. Bu çalışma ile alan kullanım/arazi örtüsü değişimlerinin peyzaj metrikleri ile değerlendirilmesinin, değişimlerin izlenmesinde kullanılabilecek bir yöntem olduğu ortaya konulmuştur.Objective: The aim of the research is to reveal how land use/land cover changes affected agricultural landscape changes between 2012 and 2016 in Bornova District, Izmir Province.Material and Methods: For this purpose, RapidEye (dated 16 August 2012) and Landsat 8 OLI (dated 7 August 2016) satellite images were used. Eight landscape metrics were used, such as, Class Area (CA), Percentage of Landscape (PLAND), Mean Patch Area (AREA_MN), Connectance Index (CONNECT), Number of Patches (NP), Landscape Shape Index (LSI), Area-Weighted Mean Patch Area (AREA_AM) and Mean Euclidean Nearest Neighbor Distance (ENN_MN). Satellite images were interpreted by using software ArcGIS 10.1 to determine land use/land cover changes and FRAGSTATS 4.2 was used to analyze landscape patterns of the aforementioned district.Results: As a result of this research, it was determined that agricultural areas increased from 3113 hectares to 3121 hectares. It has been determined that in areas with dense agricultural lands, agricultural areas have expanded with the opening of new agricultural areas, however, agricultural areas in other places have a tendency to shrink due to transformations into other land uses.Conclusion: Determining the direction of land use/land cover changes and change trends is important in terms of reducing pressures on land, obtaining optimum benefit from natural resources and creating sustainable planning strategies. The study has revealed that evaluations of land use/land cover changes in Bornova District with landscape metrics can be a useful method to monitor the changes.