Tarihi Çevrede Yeni Yapı Tasarımının Müze İşlevi Özelinde Değerlendirilmesi

Abstract

Sosyal, ekonomik ve kültürel açıdan yaşanan değişimler, değişen ihtiyaçlar, nüfus artışı gibi çeşitli etkenler tarihi çevrede yeni yapıların yapılmasını zorunlu kılmıştır. Bu bağlamda tarihi çevrede yeni yapı tasarımı korumacılık olgusunun ortaya çıkışından bu yana sürekli tartışılan bir konu olmuştur. Özellikle mevcut dokuya uygun olmayan yeni yapıların yapılması tarihi çevreyi büyük oranda tahrip etmiş, var olan değerler yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalmıştır. Bütün bunların bir sonucu olarak tarihi çevrede yeni yapı konusunda uluslararası tüzükler, bildirgeler, ilkeler yayınlanmış, çeşitli ülkeler konu ile ilgili standartlar oluşturmuştur. Bu çalışmada, Türkiye ve Avrupa’dan toplam beş adet tarihi çevrede yapılan yeni müze yapısı; tasarımsal başarısı ile içinde bulunduğu tarihi dokuyla olan ilişkisi ve uyumu açısından, uluslararası tüzük, bildirge, ilke ve standartların yol göstericiliğinde değerlendirilmiştir.  Bahse konu standartlarda tarihi çevrede yeni yapı ilkeleri araştırılmış ve ilgili maddelerin değerlendirilmesi ile tarihi bölgelerde yapılan müzelerin bu standartlara olan uygunluğunun tespiti amaçlanmıştır. İncelenen müze yapılarında tasarım yaklaşımı olarak geleneksele öykünme, saygılı yaklaşım ve kontrast oluşturacak şekilde farklı tasarım yaklaşımlarının olduğu gözlenmiştir. Her üç yaklaşımla da yapılan tarihi çevrede tasarlanan yeni müze yapılarının araştırma kapsamında incelenen uluslararası standartlar doğrultusunda belirlenen değerlendirme kriterlerine uygun olduğu değerlendirilmiştir.