SIĞ KRİYOJENİK İŞLEMİN AISI 410 PASLANMAZ ÇELİĞİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİNE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

Abstract

Kriyojenik işlem malzemelere uygulanan ve malzemelerin tribolojik özelliklerini geliştiren ve geleneksel ısıl işlemi tamamlayıcı veya geleneksel ısıl işleme alternatif ucuz bir ısıl işlemdir. Malzemelere uygulanan kriyojenik işlemin, kalıntı östeniti martenzite dönüştürdüğü, daha homojen mikroyapı sağladığı, aşınma direncini, sertlik ve elektrik iletkenliğinde artış sağladığı bilinmektedir. Bu çalışmada sığ kriyojenik işlemin AISI 410 paslanamaz çeliğin mikroyapısına, sertliğine ve elektrik iletkenliğine etkisi araştırılmıştır. Sığ kriyojenik işlem 4 farklı (24, 48, 72 ve 96 saat) bekleme sürelerinde uygulanarak bekleme süresinin etkisi tespit edilmiştir.  İşlem görmemiş numuneler (N0) referans alınarak sonuçlar değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre sığ kriyojenik işlemin AISI 410 paslanmaz çeliğin mikroyapısını düzenleyerek homojen hale getirdiği gözlemlenmiştir. Sığ kriyojenik işlem N4 numunenin sertliğini, N0 numuneye göre yaklaşık %4 arttırmıştır. Ayrıca elektrik iletkenliğinde %300 artış sağlanmıştır. Sertlik ve elektrik iletkenliğine en fazla etki 96 saat bekleme süresinde elde edilmiştir. Genel olarak sığ kriyojenik işlemin, uygun bekleme süresinde, paslanmaz çeliğin sertlik ve elektrik iletkenliğine olumlu etkiye sahip olduğu görülmüştür.