İklim değişikliği ve Bartın Çayı Havza yönetimi muhtemel sorunları

Abstract

Son yillarda, Turkiye’nin iklim ozelliklerinde belirgin bir degisim izlenmektedir. Kuresel iklim degisikligi genel trendi ile uyumluluk gosteren bu degisiklikler Bartin Cayi Havzasi’nda da kendini hissettirmektedir. Bu calismada; iklim degisikliginin Bartin Cayi Havzasi’nda neden olacagi ve havza yonetimi icin onem arz eden muhtemel gelismeler hakkinda degerlendirmeler yapilmasi amaclanmistir. Calisma sahasinin iklim elemanlarindaki degisikligi anlayabilmek icin Bartin Meteoroloji Istasyonu 1965-2012 yillari zaman araligi gunluk sicaklik ve yagis rasatlari kullanilarak, yagis ve sicaklik yonelim analizi, Thornthwaite, De Martonne iklim analizleri, yillik ve mevsimlik yagis-sicaklik dagilis ve frekans analizleri yapilmistir. Ayrica Cografi Bilgi Sistemleri uygulamalari ile yuzey analizleri yapilmis ve bunlara ait haritalar uretilmistir. Klimatik analizlerin sonuclari; Bartin Cayi Havzasi iklim elemanlarinda son 15 yil icinde dikkat cekici degisiklikler oldugunu gostermektedir. Bu degisiklikleri; ortalama sicakliklarin yukselmesi, yaz mevsiminin uzamasi, yagis rejiminin degismesi, yagmurlarin az siddetli ve siddetli saganaklar seklinde ve ozellikle yaz mevsiminde gerceklesmesi olarak ozetlemek mumkundur. Iklim elemanlarindaki bu degisiklikler, Bartin Cayi Havzasi’nin jeomorfolojik, litolojik, hidrografik ve arazi ortusu ozellikleri ile iliskilendirildiginde; havza yonetimi acisindan oneme sahip sorunlar icin tetikleyici rol oynayacagi ve bu durumun artarak devam edecegi kabul edilebilir. Iklim elemanlarindaki bu degisiklikler nedeni ile Bartin Cayi Havzasi’nda; su sikintisi, su kalitesi bozulmalari, farkli afet turlerinin siddet ve frekanslarinda artislar, ekosistem problemleri, kuraklik, tarimsal verimlilik azalmasi vb. sorunlarin gelecek orta ve uzun vadeli periyotta etkili olacagi ongorulmektedir. Havzada “Butunlesik Akarsu Havza Yonetimi” uygulanmasi, bu kapsamda iklim degisikligi senaryolarinin onemsenmesi, surdurulebilir planlamalar icin havza olceginde gerceklestirilecek detayli cografi calismalarin gerceklestirilmesi onerilmistir