Het Bestedingspakket Van De ‘Inheemse’ Bevolking op Java (1921–1939)

Abstract

Reeds in de 19e eeuw werden er pogingen ondernomen om het nationale produkt van Nederlands-Indië te berekenen. De oudst bekende taxatie, waaraan uiteraard nogal wat statistische gebreken kleven, dateert uit ca. 1840. Zij moet waarschijnlijk worden toegeschreven aan Gouverneur-Generaal Merkus (Steyn Parvé 1852: 199). 60 Jaar later publiceerde de waterstaatsingenieur Homan van der Heide al heel wat uitgebreidere, zij het nog steeds verre van volledige berekeningen (Homan van der Heide 1901: 107). Over de eerste decennia van de 20e eeuw is alleen een wankele calculatie van het ‘volksinkomen’ door de zgn. Mindere Welvaartcommissie (Onder- zoek mindere welvaart 1910: 53) vermeldenswaard. Ondanks een sterk groeiende aandacht voor statistische registratie gingen nationale overheden er slechts schoorvoetend toe over om hun economisch beleid af te stemmen op het ver loop van de belangrijkste macro-economische grootheden en de relaties daartussen . Een krachtige impuls ging in 1926 uit van de Volkenbond, die er bij de lidstaten op aandrong, zich bij de berekening van het nationale produkt zoveel mogelijk te houden aan door de Bond verstrekte richtlijnen.