Analysis of the Center for Epidemiologic Studies Depression Scale (CES-D) in Children and Adolescents from the Perspective of the Item Response Theory

Abstract

Amaç: Depresyon yaygınlığı ve neden olduğu etkiler açısından önemli bir hastalıktır. Birinci basamak sağlık hizmetine başvuranlar arasında oldukça yaygındır. Çocuk ve ergenlerde de yaygın olarak gözlenen depresyonun tanılanmasında ölçekler önemli yer tutmaktadır. Bu bağlamda çalışmada, CES-Depresyon Ölçeği'nin (The Centre for Epidemiologic Studies Depression Scale) Türkçe formunun çocuk ve ergenlerde kullanımının mümkün olup olmadığının incelenmesi ve psikometrik özelliklerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışma, 8-15 yaşları arasında 583 kişi ile yürütülmüştür. Çalışmada maddelerin incelenmesinde klasik kuramın yanı sıra modern test teorisinden de yararlanılmıştır. Maddelerin madde ayırt edicilikleri, madde güçlükleri ve kullanılan iki parametreli modele uyum düzeyleri hesaplanmıştır. 4, 7 ve 11 numaralı maddeler düşük ayırt edicilikleri ve madde zorluk düzeyleri ile dikkat çekmişlerdir. Bulgular: Ölçeğin tüm örneklemde 0,74 düzeyindeki elde edilen iç tutarlılık katsayısının farklı yaş gruplarında da 0,60 ile 0,78 arasında gerçekleştiği görülmüştür. Ölçek, yaş düzeyi arttıkça daha yüksek iç tutarlılık ve iki yarım test iç tutarlılık katsayısı ortaya koymuştur. Ölçeğin faktör yapısının bu grupta, yetişkin örneklemden elde edilen yapıya yakın olsa da daha zayıf olarak ortaya çıktığı belirlenmiştir. Ölçeğin kriter geçerliliği bağlamında birlikte kullanıldığı farklı beş depresyon testi ile de 0,52 ile 0,74 arasında bağıntı gösterdiği gözlenmiştir. Sonuçlar: CES-Depresyon Ölçeği'nin bu çalışmada elde edilen sonuçları, kullanıldığı yaş grubunda, yetişkin örneklemden elde edilen sonuçlara oldukça benzer ortaya çıkmıştır. Grubun özelliklerinden dolayı bazı maddeler sorunlu olmasına rağmen ölçeğin bütünü söz konusu olduğunda çocuk ve ergenlerde kullanımında temel bir sorun gözlenmemiştir. Diğer bir ifadeyle ölçeğin Türkçe formunun bu yaş grubunda kullanılabileceği yönünde bulgular elde edilmiştir.