BÜROKRASİYE ELEMAN YETİŞTİREN YÖNETİCİLİK OKULU OLARAK ENDERUN MEKTEBİ: KURUMSAL BİR DEĞERLENDİRME

Abstract

Türkiye’de kamu yönetimi eğitiminin tarihi köklerini işlevsel anlamda, kamu yöneticilerinin yetiştirilmesinde önemli fonksiyonlar görmüş ve uzun bir tarihe sahip kadim bir eğitim kurumu olarak Enderun Mektebi’ne kadar gerilere götürmek mümkündür. Osmanlı’da Enderun Mektebi dört asır boyunca devletin ihtiyaç duyduğu vezirlik makamından yeniçeri ağalığına birçok kademe de yöneticilerin yetiştirildiği bir saray ve yöneticilik okulu olarak köklü bir geleneği temsil etmektedir. Enderun Mektebi Osmanlı’nın yönetici sınıfını yetiştiren bir kurumudur. Enderun Mektebi’nde zamanının çok ilerisinde ameli ve teorik formatta eğitimler verilmektedir. Enderun Mektebi, seçkin bir zümrenin eğitim aldığı, dar bir yönetici sınıfın bu şansı yakaladığı bir müessese olmaktan ziyade kabiliyetine göre çeşitli kesimden devşirme usulü ile toplanan çocukların eğitim aldığı ve devlet hayatında önemli kademelere kadar yükselme fırsatı elde ettiği örnek bir eğitim kurumudur. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren önemini kaybeden Enderun Mektebi bu fonksiyonunu Tanzimat’tan sonra Mekteb-i Mülkiye’ye bırakmıştır. Hukuken değil ancak geleneksel olarak Mekteb-i Mülkiye bu kültürü Cumhuriyet dönemine kadar taşımıştır. Geleneksel yapıların yerini modern yapılara terk ettiği günümüzde, devletin ihtiyaç duyduğu yönetici kadrolar, evrensel ilkelere göre oluşturulmuş olan üniversiteler aracılığı karşılanır hale gelmiştir. Tarihi süreç içerisinde Batı’nın örnek aldığı bu özgün eğitim kurumundan, Batı örnek alınarak oluşturulmuş eğitim anlayışına önemli bir değişim kendini hissettirmektedir.