Homeostatyczna regulacja snu-rola amin biogennych, neuropeptydów i GABA

Abstract

Sen oraz czuwanie to dwa przeciwstawne stany ośrodkowego układu nerwowego (OUN) występujące naprzemiennie i cyklicznie. Prawidłowa praca mózgu oraz architektura snu, a także płynne przechodzenie ze stanu czuwania w sen są regulowane przez skomplikowane i precyzyjne mechanizmy. Jednym z nich jest mechanizm homeostatycznej regulacji, który jest procesem złożonym, generujący cykliczne zmiany w aktywności poszczególnych obszarów mózgu pozwalające na płynne przechodzenie pomiędzy tymi stanami. Stan czuwania to wzmożona aktywność struktur czołowych, wzgórza oraz niektórych obszarów podwzgórza, podtrzymywana przez liczne neuroprzekaźniki syntetyzowane i uwalniane przez poszczególne grupy neuronów. Najistotniejszą rolę odgrywają tutaj: peptyd hipokretyna, aminy biogenne, takie jak katecholaminy, histamina czy też serotonina. Hipokretyna oraz histamina syntetyzowane są przez neurony określonych obszarów podwzgórza, natomiast  pniu mózgu. Wyhamowanie aktywności tych neuroprzekaźników i przejście w stan snu zachodzi poprzez wzrost uwalniania neurotransmitera hamującego GABA produkowanego przez neurony projekcyjne z jądra przedwzrokowego podwzgórza, które hamując uwalnianie hipokretyny zapoczątkowują całą kaskadę wyciszania obszarów kory mózgowej.