Tarımsal Uygulamaların CO2 Salınımına Etkileri ve Azaltılmasının Yolları

Abstract

Son yıllarda etkisi artarak devam eden küresel ısınma, atmosferde sera gazlarının artan miktarından kaynaklanmaktadır. Sera gazı oluşumunda %25‘lik paya sahip olan tarım sektörü küresel ısınmada önemli bir rol oynamaktadır. Sera gazları arasında %82‘lik oranla CO2 en önemli sera gazı olarak gösterilmektedir. Atmosferdeki CO2 miktarının %10‘unun topraktan salınım yoluyla ortaya çıktığı tahmin edilmektedir. Toprak verimliliğinin bir göstergesi olan toprak organik karbonu, atmosfere yayıldığında CO2, N ve S bileşimli gazlar ile yeryüzüne dönmekte ve toprakları verimsizleştirmenin yanı sıra küresel ısınmaya neden olmaktadır. Organik karbon, toprağın yanlış yönetildiği durumlarda CO2 salınımı için bir kaynak oluşturmaktadır. Toprakta bulunan organik karbon toprağın gevşetilmesi ile sıcaklık ve O2‘ye maruz kaldıktan sonra CO2 formuna dönüşerek atmosferde birikmeye başlar. Bilinçsiz toprak işleme ve sulamalar toprağın fiziksel ve biyolojik faaliyetini arttırarak topraktan CO2 salınımına neden olmaktadır. Kuraklığın ana sebebi olan CO2 salınımının düşük maliyetli, kolay ve pratik uygulamalar ile azaltılması gerekmektedir. Bu uygulamaların başında azaltılmış toprak işleme, kısıntılı sulama, gübre kullanımının azaltılması, tarımsal artıkların tekrar değerlendirilmesi ve atık suların tarımsal yönetimi sıralanabilir. Bu derlemede; toprak işleme derinliği ve aletlerinin, işlemede kullanılan taşıtların egzoz gazlarının, sulama suyu miktarı ve sulama yöntemlerinin, kısıntılı ve atık sular ile sulamanın, yağışların, bitki faktörünün, gübrelemenin, toprak özellikleri ve sıcaklığının CO2 salınımına etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca CO2 salınımının azaltılması kapsamında uygulanabilecek yaklaşımlardan bahsedilmiştir.