Opencast Mining of Limestone and Marl in Poland. Resources, Exploitation and State of Management of Deposits

Abstract

Rozbudowane górnictwo surowców skalnych w Polsce obejmuje przede wszystkim tereny południowej i centralnej części kraju. Szczególnie mocno rozwinięty jest tu przemysł wydobywczy surowców węglanowych, gdzie geologiczne zasoby bilansowe wapieni i margli na koniec 2011 r. wyniosły powyżej 18 mln t. W czołówce pod względem eksploatacji skał wapiennych znajduje się m.in. region opolski, krakowsko-częstochowsko-wie- luński, świętokrzyski i lubelski. Sektor cementowo-wapienniczy w tych regionach obejmuje największe kopalnie z rocznym wydobyciem przekraczającym 1 mln t/rok. Pod względem wielkości wydobycia górnictwo wapieni i margli w Polsce zajmuje znaczną pozycję z rocznym wydobyciem na poziomie 49 mln t/rok. Największy udział w wydobyciu wapieni i margli przypada dla województw: świętokrzyskiego powyżej 22 mln t/rok i opolskiego powyżej 9 mln t/rok. Zakłady górnicze eksploatujące kopaliny dla przemysłu cementowego i wapienniczego w całości są sprywatyzowane, a ich właścicielami są renomowane europejskie i światowe firmy, których in­westycje produkcyjne i proekologiczne powodują, że branża ta staje się jedną z najnowocześniejszych w Polsce. Pomimo postępującego rozwoju branży cementowo-wapienniczej stan zagospodarowania złóż wapieni i margli kształtuje się na średnim poziomie. Obecnie eksploatowanych jest około 33,6 % rozpoznanych złóż, gdzie udział złóż rozpoznanych zarówno wstępnie jak i szczegółowo, w zasobach geologicznych bilansowych, przekracza 60%. Na stan zagospodarowania surowców cementowo-wapienniczych mają wpływ przede wszystkim ogra­niczenia sozologiczne, z tego względu, że złoża często położone są w regionach o szczególnych wartościach przyrodniczych oraz wysokie koszty nabycia terenów i opłaty ponoszone w związku z koniecznością zmiany funkcji terenu. Dlatego często koszty związaneznabyciemterenuizmianąjego przeznaczeniaczyniąeksploatację złoża nieopłacalną.